admin 3 giờ trướcViết Một Đoạn Văn Khoảng: Bí Quyết Đạt Điểm Cao Môn Văn
Bạn đang gặp khó khăn với dạng bài “Viết Một đoạn Văn Khoảng” trong các kỳ thi Ngữ Văn? Bạn muốn nâng cao kỹ năng nghị luận xã hội và đạt điểm cao trong các bài kiểm tra? CAUHOI2025.EDU.VN sẽ giúp bạn nắm vững bí quyết viết đoạn văn nghị luận xã hội ngắn gọn, súc tích và hiệu quả, từ đó tự tin chinh phục mọi đề thi.
1. Tại Sao Kỹ Năng Viết Đoạn Văn Khoảng Lại Quan Trọng?
Từ năm 2017, dạng bài “viết một đoạn văn nghị luận xã hội từ Đọc – hiểu” với dung lượng khoảng 200 chữ (trước năm 2017 yêu cầu viết một bài văn ngắn) đã trở thành một phần quan trọng trong đề thi THPT Quốc gia môn Ngữ Văn. Câu hỏi này chiếm 2 điểm trong tổng số 10 điểm của toàn bài. Trong các kỳ thi quan trọng, việc có thêm hoặc mất đi 0.25 điểm có thể tạo ra sự khác biệt lớn, ảnh hưởng đến kết quả tốt nghiệp và cơ hội vào đại học.
Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Mai, giáo viên môn Văn tại Hà Nội, “Kỹ năng viết đoạn văn nghị luận không chỉ quan trọng trong thi cử mà còn cần thiết trong cuộc sống hàng ngày. Nó giúp chúng ta bày tỏ ý kiến cá nhân một cách mạch lạc, logic và thuyết phục, từ đó đạt được thành công trong giao tiếp và công việc”.
Kỹ năng nghị luận (bày tỏ ý kiến cá nhân về một vấn đề nhằm thuyết phục người nghe, người đọc) là một kỹ năng vô cùng quan trọng, giúp mỗi người thành công trong cuộc sống. Việc trình bày ý kiến một cách thuyết phục đòi hỏi quá trình rèn luyện và mài giũa kỹ lưỡng.
2. Thực Trạng Viết Đoạn Văn Nghị Luận Của Học Sinh Hiện Nay
Từ thực tế giảng dạy môn Ngữ Văn và hướng dẫn học sinh làm bài, đặc biệt khi chấm bài kiểm tra 15 phút, bài viết giữa kỳ, học kỳ, nhiều học sinh mắc phải những lỗi sau:
- Lan man, không tập trung vào trọng tâm: Bài viết đề cập đến nhiều ý nhưng không ý nào trọn vẹn.
- Ý trọng tâm chiếm quá ít dung lượng: Thậm chí lạc sang vấn đề khác.
- Diễn đạt thiếu mạch lạc, logic: Khó theo dõi và nắm bắt ý chính.
Những lỗi này dẫn đến việc các em đạt điểm không cao ở câu hỏi này.
3. Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Viết Đoạn Văn Nghị Luận Xã Hội Đạt Điểm Cao
Để giúp học sinh tháo gỡ khó khăn và đồng hành cùng các em trong quá trình ôn luyện dạng đề “Viết một đoạn văn nghị luận từ Đọc – hiểu”, CAUHOI2025.EDU.VN xin chia sẻ các bước thực hiện sau:
3.1. Bước 1: Phân Tích Đề
- Đọc kỹ đề, xác định đúng vấn đề trọng tâm: Gạch chân những từ quan trọng (thường gọi là từ khóa) của đề bài. Đây là một thao tác rất đơn giản nhưng có vai trò quan trọng trong việc định hướng bài viết. Định hướng không chính xác rất dễ đi lạc đường, sai đường và không đến được đích, đương nhiên không đạt được điểm cao ở câu hỏi này.
- Xác định thao tác lập luận chính: Thao tác nghị luận thường dùng là giải thích, phân tích, chứng minh, so sánh, bình luận, bác bỏ. Với mỗi dạng đề cần sử dụng thao tác nghị luận cho phù hợp.
3.2. Bước 2: Lập Dàn Ý
- Viết 1 đoạn văn từ 13-15 dòng đối với đề kiểm tra 15 phút, giữa kỳ, cuối kỳ tại trường; thang điểm là 1.5.
- Viết 1 đoạn văn khoảng 200 chữ (khoảng 20 dòng) đối với đề thi THPT Quốc gia; thang điểm là 2.0 điểm.
Tham khảo bảng mô tả sau:
| Bố cục | Nhiệm vụ | Khoảng 13-15 dòng | 200 chữ (khoảng 20 dòng) |
|---|---|---|---|
| Mở đoạn | Dẫn dắt trực tiếp vào yêu cầu của đề bài | 1-2 dòng | 1-3 dòng |
| Thân đoạn | Giải thích: Với những đề bài trừu tượng, khó hiểu, hoặc ẩn dụ, hàm nghĩa… | 1-3 dòng | 1-3 dòng |
| Bàn: Bàn luận vấn đề trọng tâm của đề bài | 7-10 dòng | 11-16 dòng | |
| Kết đoạn | Bài: Bài học nhận thức và hành động | 1-2 dòng | 1- 3 dòng |
3.3. Bước 3: Viết Bài, Đọc Lại Bài, Sửa Lỗi (Nếu Có)
3.4. Một Số Lưu Ý Quan Trọng
- Về hình thức: Đảm bảo yêu cầu về hình thức một đoạn văn: Bắt đầu vào chỗ lùi vào đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng. Trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, móc xích hoặc song hành. Đoạn văn có đủ các phần mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn. Mở đoạn nêu được vấn đề nghị luận, thân đoạn phát triển vấn đề nghị luận, kết bài kết thúc được vấn đề nghị luận.
- Về nội dung: Đoạn văn tập trung triển khai làm rõ một luận điểm, các luận cứ (dẫn chứng) trong một luận điểm đó có sự liên kết chặt chẽ với nhau. Để dễ triển khai nội dung cần triển khai trong một đoạn văn, hãy nhớ ba từ khóa sau: Giải (giải thích), Bàn (bàn bạc), Bài (bài học).
4. Ví Dụ Minh Họa
Ví dụ 1: Đề và hướng dẫn chấm môn Ngữ Văn trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2020.
(Hình ảnh 1: Đề thi tốt nghiệp THPT Quốc gia năm 2020 môn Ngữ Văn)
Ví dụ 2: Đề kiểm tra giữa kỳ khối 11 năm học 2020-2021
“Tự trọng có nghĩa là biết coi trọng mình, nhưng không phải theo nghĩa vị kỷ (chỉ biết đến danh lợi của bản thân mình) mà là coi trọng phẩm giá, đạo đức của mình. Một người có tự trọng hay không có tự trọng thường được thể hiện qua hành xử của người đó cũng như qua những câu trả lời như: “Điều gì khiến tôi sợ hãi, xấu hổ?”, “Điều gì khiến tôi tự hào, hạnh phúc?”…”
“Người tự trọng tất nhiên sẽ biết sợ sự trừng phạt của nhà nước (sợ pháp lý) nếu làm trái pháp luật và sự điều tiếng dư luận của xã hội (sợ đạo lý) nếu làm trái với luân thường, lẽ phải. Nhưng đó chưa phải là điều đáng sợ nhất đối với họ. Điều đáng sợ nhất đối với một người tự trọng là sự giằn vặt bản thân khi làm những chuyện đi ngược với lương tri của mình, phản bội lại lẽ sống, giá trị sống, nguyên tắc sống mà mình theo đuổi và có cảm giác đánh mất chính mình. Nói cách khác, đối với người tự trọng, có đạo đức, “tòa án lương tâm” còn đáng sợ hơn cả “tòa án nhà nước” hay “tòa án dư luận”.”
“Nói cách khác, người tự trọng, tự lực thường không muốn làm điều xấu, ngay cả khi không ai có thể biết được việc họ làm. Họ sẵn lòng làm điều tốt ngay cả khi không có ai biết đến. Họ sẵn lòng làm điều đúng mà không hề để ý đến chuyện có ai ghi nhận việc mình làm hay không. Nếu tình cờ có ai đó biết và ghi nhận thì cũng vui, nhưng nếu không có ai biết đến và cũng không có ai ghi nhận điều tốt mà mình làm thì cũng không sao cả, vì phần thưởng lớn nhất đối với người tự do, tự lực, tự trọng là “được sống đúng với con người của mình”, tất nhiên đó là con người phẩm giá, con người lương tri mà mình đã chọn.”
(Trích Đúng việc, Giản Tư Trung, NXB Tri thức, 2016, tr 27 – 28)
Câu 4: (1,5 điểm) Hãy viết một đoạn văn (khoảng 13-15 dòng) trình bày suy nghĩ của bản thân về giá trị của lòng tự trọng đối với con người.
Gợi ý:
Đề bài: Hãy viết một đoạn văn (khoảng 13-15 dòng) trình bày suy nghĩ của bản thân về giá trị của lòng tự trọng đối với con người.
Bước 1: Phân tích đề
- Trọng tâm của đề là giá trị của lòng tự trọng đối với con người.
Bước 2:
| Bố cục | Nhiệm vụ | 13-15 dòng | Nội dung |
|---|---|---|---|
| Mở đoạn | Dẫn dắt trực tiếp vào yêu cầu của đề bài | 1-3 dòng | Lòng tự trọng có vai trò rất quan trọng với mỗi con người. |
| Thân đoạn | Giải thích: Với những đề bài trừu tượng, khó hiểu, hoặc ẩn dụ | 1-3 dòng | Giải: Người có lòng tự trọng là người biết coi trọng giá trị, đạo đức của bản thân mình. Họ luôn có ý thức giữ gìn phẩm giá, nhân cách của mình dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào. Người có lòng tự trọng là người không làm điều ảnh hưởng xấu tới lòng tự trọng của người khác. |
| Bàn: Bàn luận vấn đề trọng tâm của đề bài | 11-16 dòng | Bàn: Giá trị của lòng tự trọng: + Là yếu tố quan trọng giúp con người điều chỉnh ngôn ngữ, hành vi, ứng xử của bản thân, tránh xa những việc làm sai trái, xấu xa; + Giúp con người biết nhận ra lỗi lầm của mình và tìm cách sửa chữa lỗi lầm, dám nhận trách nhiệm khi sai lầm; + Giúp con người giữ gìn nhân cách, không vì lợi ích hoặc vì hoàn cảnh mà đánh mất bản thân mình; + Giúp con người sống bình an, thanh thản… + Nêu phản đề: người không có lòng tự trọng sẽ dễ đánh mất bản thân, luôn thấy mình kém cỏi, sợ hãi, thụ động, không được mọi người tin tưởng tôn trọng…khó tiến tới thành công trong cuộc sống và công việc… | |
| Kết đoạn | Bài: Bài học nhận thức và hành động | 1-3 dòng | Bài: + Bài học nhận thức: Vai trò của lòng tự trọng với con người + Bài học hành động: Tự tôn trọng bản thân mình, có ý thức giữ gìn lòng tự trọng của bản thân… |
Bước 3: Viết bài, soát lỗi
(Hình ảnh 2: Bài viết của học sinh chưa xác định trúng trọng tâm của đề)
(Hình ảnh 3: Bài viết đã xác định và triển khai trúng trọng tâm của đề bài)
Ví dụ 3: Đọc văn bản và trả lời câu hỏi:
“Bất kỳ một quan điểm nào cũng có thể thay đổi, điều quan trọng là bạn có “muốn” thay đổi hay không mà thôi. Mọi thứ không bỗng dưng mà có, thái độ cũng vậy. Để có một thái độ sống đúng đắn, trước tiên ta cần hình thành nó, rồi dần dần phát triển lên, biến nó thành tài sản quý giá cho bản thân.”
“Một số người từ chối việc thay đổi, họ cho rằng “Tôi đã quen sống như này từ nhỏ”, thay đổi chỉ làm cuộc sống thêm rắc rối mà thôi!” hoặc “Cha mẹ sinh mình ra thế nào thì cứ thế ấy, thay đổi làm gì cho mệt!”. Bạn cần biết rằng, không bao giờ là quá trễ cho một sự thay đổi.”
“Nhờ thay đổi, con người mới có những bước tiến vượt bậc. Không chấp nhận thay đổi, cuộc sống của bạn sẽ trở nên nghèo nàn, thậm chí bạn sẽ gặp những rắc rối lớn. Bạn gọi một cái cây khô không đâm chồi nảy lộc, không ra hoa kết trái là gì? Đó chẳng phải là “cây chết” hay sao? Con người chúng ta cũng vậy. Cuộc sống sẽ luôn được vận hành tốt nếu ta không ngừng hoàn thiện bản thân. Những ai không chịu thay đổi cho phù hợp với cuộc đời sẽ chẳng thể nào thích nghi được với hoàn cảnh. Có thể họ vẫn hiện hữu nhưng trong cuộc sống của họ sẽ bị tách biệt, không bắt nhịp được với đồng loại của mình.”
(Wayne Cordeiro, Thái độ quyết định thành công, NXB Tổng hợp TP. HCM, 2016, tr.34)
Từ Đọc – hiểu, hãy viết một đoạn văn về những điều cần thay đổi của học sinh trường THPT Phù Cừ để trở thành công dân toàn cầu?
Gợi ý:
| Bố cục | Nhiệm vụ | 200 chữ (khoảng 20 dòng) | Nội dung |
|---|---|---|---|
| Mở đoạn | Dẫn dắt trực tiếp vào yêu cầu của đề bài | 1 -3 dòng | Lòng tự trọng có vai trò rất quan trọng với mỗi con người. |
| Thân đoạn | Giải thích: Với những đề bài trừu tượng, khó hiểu, hoặc ẩn dụ | 3 dòng | Giải: – Thay đổi là những chuyển biến về một số mặt như ngoại hình, tính cách, nhận thức, tư tưởng, tình cảm… – Công dân toàn cầu: Là công dân của một quốc gia có thể làm việc ở một số quốc gia khác nhau trên thế giới. |
| Bàn: Bàn luận vấn đề trọng tâm của đề bài | 7-10 dòng | Bàn: Những điều cần thay đổi để thanh niên có thể trở thành công dân toàn cầu? (Giải pháp để trở thành công dân toàn cầu). Có thể tham khảo một vài gợi ý sau: – Về kiến thức: Tăng cường học tiếng Anh (và các ngoại ngữ khác), công nghệ thông tin, văn hóa của các nước trên thế giới… -> phát triển năng lực giao tiếp, tự học, sáng tạo, giải quyết vấn đề… – Về kỹ năng: giao tiếp, thể hiện sự tự tin, kiểm soát cảm xúc, làm việc nhóm… | |
| Kết đoạn | Bài: Bài học nhận thức và hành động | 1-2 dòng | Bài: Bản thân tự nhận thấy cần phải thay đổi để không bị lạc hậu, thụt lùi… |
Bước 3: Viết bài, soát lỗi
(Hình ảnh 4: Bài viết của học sinh chưa xác định trúng trọng tâm của đề)
(Hình ảnh 5: Bài viết đã xác định và triển khai trúng trọng tâm của đề bài)
5. Ý Định Tìm Kiếm Của Người Dùng
- Cách viết đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữ
- Kỹ năng viết đoạn văn nghị luận xã hội ngắn gọn
- Bí quyết đạt điểm cao môn Văn
- Lỗi thường gặp khi viết đoạn văn nghị luận
- Ví dụ đoạn văn nghị luận xã hội hay
6. Ưu Điểm Khi Tìm Kiếm Thông Tin Tại CAUHOI2025.EDU.VN
CAUHOI2025.EDU.VN cung cấp thông tin chính xác, đáng tin cậy và dễ hiểu, giúp bạn tiết kiệm thời gian và công sức trong việc tìm kiếm tài liệu ôn thi. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn những giải pháp học tập hiệu quả nhất.
7. Lời Kêu Gọi Hành Động
Bạn đã sẵn sàng chinh phục môn Văn và đạt điểm cao trong kỳ thi sắp tới? Hãy truy cập CAUHOI2025.EDU.VN ngay hôm nay để khám phá thêm nhiều bí quyết học tập hữu ích, đặt câu hỏi cho các chuyên gia và tìm kiếm sự hỗ trợ tận tình!
Địa chỉ: 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam
Số điện thoại: +84 2435162967
Trang web: CauHoi2025.EDU.VN
Hy vọng bài chia sẻ trên sẽ giúp ích cho các em học sinh trong quá trình ôn luyện, học tập!
