Tại Sao Gọi Là Trật Tự Hai Cực Ianta? Giải Thích Chi Tiết

Bạn đang thắc mắc Tại Sao Gọi Là Trật Tự Hai Cực Ianta? CAUHOI2025.EDU.VN sẽ giải đáp cặn kẽ câu hỏi này, đồng thời phân tích sâu sắc về cơ sở hình thành, đặc điểm và nguyên nhân sụp đổ của trật tự thế giới đặc biệt này. Khám phá ngay để hiểu rõ hơn về lịch sử thế giới hiện đại!

1. Vì Sao Gọi Là Trật Tự Hai Cực Ianta?

Trật tự thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai được gọi là trật tự hai cực Ianta bởi vì:

• Hội nghị Ianta (tháng 2/1945): Hội nghị này, với sự tham gia của các cường quốc Liên Xô, Mỹ và Anh, đã thống nhất về việc phân chia khu vực ảnh hưởng sau chiến tranh. Các quyết định và thỏa thuận tại đây đặt nền móng cho một trật tự thế giới mới.
• Hai siêu cường dẫn đầu: Trật tự này đặc trưng bởi sự đối đầu giữa hai siêu cường là Liên Xô và Mỹ, đại diện cho hai hệ thống chính trị – xã hội đối lập: chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản.
• Thế giới phân cực: Thế giới bị chia thành hai phe, mỗi phe do một siêu cường dẫn dắt. Sự phân cực này chi phối các mối quan hệ quốc tế và dẫn đến Chiến tranh Lạnh.

Nói tóm lại, tên gọi “trật tự hai cực Ianta” xuất phát từ hội nghị Ianta, nơi các cường quốc đặt nền móng cho một thế giới phân chia thành hai cực ảnh hưởng, do Liên Xô và Mỹ đứng đầu.

2. Cơ Sở Nào Dẫn Đến Sự Hình Thành Trật Tự Hai Cực Ianta?

Cơ sở hình thành trật tự hai cực Ianta nằm ở những quyết định và thỏa thuận đạt được tại Hội nghị Ianta, bao gồm:

• Thỏa thuận về việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít: Các cường quốc thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản.
• Thành lập Liên Hợp Quốc: Hội nghị quyết định thành lập Liên Hợp Quốc để duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
• Phân chia phạm vi ảnh hưởng: Các cường quốc thỏa thuận về việc đóng quân, giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á.

Những quyết định này tạo ra khuôn khổ cho một trật tự thế giới mới, trong đó hai siêu cường Liên Xô và Mỹ nắm giữ vai trò chủ chốt trong việc định hình các vấn đề quốc tế.

3. Nội Dung Của Hội Nghị Ianta và Những Thỏa Thuận Của Ba Cường Quốc

Hội nghị Ianta diễn ra từ ngày 4 đến ngày 11 tháng 2 năm 1945, với mục đích thiết lập một nền hòa bình hậu chiến, đảm bảo an ninh tập thể và quyền tự quyết cho các dân tộc châu Âu.

3.1. Mục Đích của Hội Nghị Ianta

• Thiết lập hòa bình: Xây dựng một nền hòa bình bền vững sau chiến tranh, ngăn chặn nguy cơ tái diễn xung đột.
• Đảm bảo an ninh tập thể: Thiết lập một hệ thống an ninh quốc tế, trong đó các quốc gia hợp tác để bảo vệ hòa bình và ổn định.
• Quyền tự quyết: Trao quyền cho các dân tộc châu Âu tự quyết định vận mệnh của mình, thoát khỏi ách thống trị của phát xít.

3.2. Những Quyết Định Chính Của Hội Nghị

• Tiêu diệt chủ nghĩa phát xít: Thống nhất mục tiêu tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản.
• Thành lập Liên Hợp Quốc: Quyết định thành lập Liên Hợp Quốc để duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
• Phân chia khu vực ảnh hưởng: Thỏa thuận về việc đóng quân, giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á.

3.3. Phân Chia Cụ Thể Về Phạm Vi Ảnh Hưởng

• Châu Âu:
  • Liên Xô: Chiếm đóng Đông Âu, Đông Đức và Đông Berlin.
  • Mỹ, Anh, Pháp: Chiếm đóng Tây Âu, Tây Đức và Tây Berlin.
• Châu Á:
  • Liên Xô: Tham chiến chống Nhật Bản sau khi chiến tranh ở châu Âu kết thúc, giữ nguyên trạng Mông Cổ, khôi phục quyền lợi của Nga đã mất trong chiến tranh Nga – Nhật.
  • Mỹ: Chiếm đóng Nhật Bản.
  • Bán đảo Triều Tiên: Chia thành hai khu vực, do Mỹ chiếm đóng phía Nam và Liên Xô chiếm đóng phía Bắc.
  • Trung Quốc: Trở thành quốc gia thống nhất và dân chủ.
  • Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á: Vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.

Hội nghị Ianta năm 1945, nơi các nhà lãnh đạo đồng minh quyết định về trật tự thế giới hậu chiến.

3.4. Hệ Quả Của Hội Nghị Ianta

Những quyết định và thỏa thuận tại Hội nghị Ianta đã tạo ra khuôn khổ cho trật tự thế giới mới, thường được gọi là trật tự hai cực Ianta. Đặc trưng nổi bật của trật tự này là sự phân chia thế giới thành hai phe xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa, do hai siêu cường Liên Xô và Mỹ đứng đầu.

4. Đặc Điểm Của Trật Tự Hai Cực Ianta

Trật tự hai cực Ianta có những đặc điểm nổi bật sau:

• Thế giới phân chia thành hai hệ thống đối lập: Một bên là Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa, bên kia là Mỹ và các nước tư bản chủ nghĩa.
• Quan hệ quốc tế đối đầu: Sự đối đầu giữa hai phe dẫn đến Chiến tranh Lạnh, gây căng thẳng và bất ổn trên toàn thế giới.
• Hai siêu cường hùng mạnh: Trật tự Ianta là trật tự quốc tế đầu tiên trong lịch sử chứng kiến sự tồn tại của hai siêu cường với sức mạnh vượt trội.
• Ủng hộ phong trào cách mạng thế giới: Liên Xô trở thành thành trì của cách mạng thế giới, hậu thuẫn cho phong trào xã hội chủ nghĩa, giải phóng dân tộc và đấu tranh vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội.
• Cơ chế duy trì hòa bình khác biệt: Cơ cấu tổ chức và cách thức duy trì hòa bình khác biệt so với các trật tự trước đó.
• Vừa đối đầu, vừa hòa hoãn: Thế giới trong trật tự hai cực Ianta vừa đối đầu, vừa hòa hoãn, vừa đấu tranh, vừa hợp tác.
• Cuộc đối đầu gay gắt và kéo dài: Cuộc đối đầu giữa Liên Xô và Mỹ kéo dài hơn 40 năm, đẩy thế giới đến bờ vực chiến tranh.
• Hai hệ thống chính trị đối lập: Trật tự hai cực Ianta khác biệt so với trật tự Vécxai-Oasinhtơn ở chỗ có hai hệ thống xã hội đối lập cùng tồn tại: tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.

5. Vì Sao Trật Tự Hai Cực Ianta Sụp Đổ?

Trải qua hơn 40 năm tồn tại, trật tự hai cực Ianta dần bị xói mòn và cuối cùng sụp đổ do:

• Biến động ở Đông Âu và Liên Xô (1988-1991): Khối Đông Âu và các liên minh do Liên Xô chi phối (Hiệp ước Warszawa và Hội đồng Tương trợ Kinh tế – SEV) tan rã.
• Sự tan rã của Liên Xô: Hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, đồng nghĩa với việc một cực của trật tự thế giới không còn tồn tại.
• Sự trỗi dậy của Mỹ: Mỹ trở thành siêu cường duy nhất, không còn đối trọng, dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn của trật tự hai cực Ianta.

Sự kiện Bức tường Berlin sụp đổ năm 1989 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta.

6. Tóm Tắt Các Ý Định Tìm Kiếm Chính Của Người Dùng

Dưới đây là 5 ý định tìm kiếm chính của người dùng liên quan đến từ khóa “tại sao gọi là trật tự hai cực Ianta”:

1. Tìm hiểu định nghĩa: Người dùng muốn biết định nghĩa chính xác của trật tự hai cực Ianta.
2. Tìm hiểu nguồn gốc: Người dùng muốn biết lý do lịch sử và chính trị dẫn đến sự hình thành của trật tự này.
3. Tìm hiểu đặc điểm: Người dùng muốn biết các đặc điểm nổi bật của trật tự hai cực Ianta.
4. Tìm hiểu nguyên nhân sụp đổ: Người dùng muốn biết các yếu tố dẫn đến sự sụp đổ của trật tự này.
5. Tìm kiếm thông tin tổng quan: Người dùng muốn có một cái nhìn tổng quan về trật tự hai cực Ianta và tầm quan trọng của nó trong lịch sử thế giới.

7. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến trật tự hai cực Ianta:

1. Trật tự hai cực Ianta là gì?
   • Là trật tự thế giới hình thành sau Chiến tranh thế giới thứ hai, đặc trưng bởi sự đối đầu giữa hai siêu cường Liên Xô và Mỹ.
2. Hội nghị Ianta diễn ra khi nào?
   • Tháng 2 năm 1945.
3. Những cường quốc nào tham gia Hội nghị Ianta?
   • Liên Xô, Mỹ và Anh.
4. Mục đích của Hội nghị Ianta là gì?
   • Thiết lập hòa bình hậu chiến, đảm bảo an ninh tập thể và quyền tự quyết cho các dân tộc châu Âu.
5. Những quyết định chính của Hội nghị Ianta là gì?
   • Tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, thành lập Liên Hợp Quốc và phân chia khu vực ảnh hưởng.
6. Đặc điểm nổi bật của trật tự hai cực Ianta là gì?
   • Sự phân chia thế giới thành hai phe đối lập, quan hệ quốc tế đối đầu và sự tồn tại của hai siêu cường.
7. Nguyên nhân nào dẫn đến sự sụp đổ của trật tự hai cực Ianta?
   • Biến động ở Đông Âu và Liên Xô, sự tan rã của Liên Xô và sự trỗi dậy của Mỹ.
8. Trật tự thế giới hiện nay là gì?
   • Trật tự thế giới đa cực, với nhiều trung tâm quyền lực khác nhau.
9. Chiến tranh Lạnh là gì?
   • Cuộc đối đầu giữa hai phe tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa do Mỹ và Liên Xô dẫn đầu.
10. Liên Hợp Quốc được thành lập để làm gì?
    • Duy trì hòa bình và an ninh thế giới, thúc đẩy hợp tác quốc tế.

8. Ưu Điểm Khi Tìm Kiếm Thông Tin Tại CAUHOI2025.EDU.VN

CAUHOI2025.EDU.VN cung cấp thông tin chính xác, đáng tin cậy và dễ hiểu về trật tự hai cực Ianta, giúp bạn nắm bắt kiến thức lịch sử một cách nhanh chóng và hiệu quả. Chúng tôi luôn cập nhật thông tin mới nhất, đảm bảo bạn có được cái nhìn toàn diện và sâu sắc về chủ đề này.

9. Lời Kêu Gọi Hành Động (CTA)

Bạn muốn tìm hiểu thêm về lịch sử thế giới và các vấn đề quốc tế? Hãy truy cập CAUHOI2025.EDU.VN ngay hôm nay để khám phá kho tàng kiến thức phong phú và đa dạng! Đừng ngần ngại đặt câu hỏi cho chúng tôi để được giải đáp tận tình và chu đáo.

Địa chỉ: 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam

Số điện thoại: +84 2435162967

Trang web: CAUHOI2025.EDU.VN

Hãy để CauHoi2025.EDU.VN trở thành người bạn đồng hành tin cậy trên con đường khám phá tri thức!