**Soạn Văn Lớp 6 Bài Sơn Tinh Thủy Tinh (Kết Nối Tri Thức) Chi Tiết Nhất**

Bạn đang gặp khó khăn với bài “Sơn Tinh, Thủy Tinh” trong chương trình Ngữ văn lớp 6 (Kết nối tri thức)? Đừng lo, CAUHOI2025.EDU.VN sẽ giúp bạn soạn bài chi tiết, dễ hiểu, nắm vững kiến thức và đạt điểm cao. Chúng tôi cung cấp các gợi ý trả lời câu hỏi, phân tích nội dung và ý nghĩa của truyện, giúp bạn hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm này. Khám phá ngay để chinh phục bài học!

1. Giới Thiệu Chung Về “Sơn Tinh, Thủy Tinh”

Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là một trong những truyện cổ tích đặc sắc của Việt Nam, thuộc thể loại truyền thuyết. Truyện kể về cuộc chiến giữa hai vị thần Sơn Tinh và Thủy Tinh để giành lấy công chúa Mỵ Nương. Thông qua câu chuyện này, người xưa giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm và thể hiện ước mơ chế ngự thiên tai, đồng thời ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.

1.1. Ý Nghĩa Của Truyện

“Sơn Tinh, Thủy Tinh” không chỉ là một câu chuyện giải thích hiện tượng tự nhiên mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:

• Giải thích hiện tượng lũ lụt: Truyện lý giải một cách sinh động và hấp dẫn về nguyên nhân của lũ lụt hàng năm ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.
• Thể hiện ước mơ chế ngự thiên tai: Cuộc chiến giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh thể hiện khát vọng của người Việt cổ trong việc chinh phục thiên nhiên, bảo vệ cuộc sống.
• Ca ngợi công lao dựng nước: Truyện gắn liền với thời đại Hùng Vương, tôn vinh những chiến công của người Việt cổ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
• Bài học về tinh thần đoàn kết: Truyện cũng nhắc nhở về tầm quan trọng của tinh thần đoàn kết, đồng lòng trong việc đối phó với thiên tai và khó khăn.

1.2. Bố Cục Của Truyện

Để hiểu rõ hơn về nội dung, chúng ta có thể chia truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” thành các phần chính sau:

1. Giới thiệu: Vua Hùng Vương thứ mười tám muốn kén rể cho công chúa Mỵ Nương.
2. Sự xuất hiện của hai vị thần: Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến cầu hôn.
3. Cuộc thi tài: Vua Hùng đưa ra điều kiện, ai mang sính lễ đến trước sẽ được cưới Mỵ Nương.
4. Sơn Tinh thắng cuộc: Sơn Tinh đến trước và cưới được Mỵ Nương.
5. Thủy Tinh nổi giận: Thủy Tinh tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh.
6. Cuộc chiến giữa hai vị thần: Sơn Tinh và Thủy Tinh giao chiến ác liệt.
7. Kết thúc: Sơn Tinh chiến thắng, Thủy Tinh hàng năm vẫn gây ra lũ lụt nhưng đều bị Sơn Tinh đánh bại.

2. Soạn Bài Chi Tiết “Sơn Tinh, Thủy Tinh” (Kết Nối Tri Thức)

Dưới đây là phần soạn bài chi tiết, bám sát theo nội dung sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 (Kết nối tri thức), giúp bạn nắm vững kiến thức và trả lời các câu hỏi một cách dễ dàng.

2.1. Trước Khi Đọc

Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn 6 tập 2 mới):

• Câu hỏi: Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về tác động của mưa (lũ lụt) đối với đời sống con người và sản xuất.

• Trả lời:

  • Tác động tích cực: Mưa cung cấp nước uống, tưới tiêu cho sinh hoạt, trồng trọt, chăn nuôi. Mưa giúp cây cối phát triển, mùa màng bội thu.
  • Tác động tiêu cực: Mưa nhiều gây ra lũ lụt, sạt lở đất, gây thiệt hại về người và của. Lũ lụt phá hoại nhà cửa, công trình, mùa màng, gây ô nhiễm môi trường, dịch bệnh. Theo thống kê của Tổng cục Thống kê năm 2023, thiên tai, chủ yếu là mưa lũ, đã gây thiệt hại hơn 8.200 tỷ đồng và làm 169 người chết và mất tích.

  alt: Mưa lũ gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho đời sống và kinh tế

  Câu 2 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Em hãy kể tên một vài biện pháp phòng chống thiên tai (lũ lụt, hạn hán) mà em biết.

• Trả lời:

  • Biện pháp phòng chống lũ lụt:
    • Xây dựng đê điều, hồ chứa nước.
    • Trồng cây gây rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn.
    • Nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy.
    • Xây dựng nhà ở vùng lũ lụt theo kiểu nhà sàn.
    • Nâng cao ý thức người dân về phòng chống thiên tai.
  • Biện pháp phòng chống hạn hán:
    • Xây dựng hồ chứa nước, hệ thống tưới tiêu tiết kiệm.
    • Sử dụng giống cây trồng chịu hạn.
    • Tiết kiệm nước trong sinh hoạt và sản xuất.
    • Ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến (tưới nhỏ giọt, tưới phun mưa).

2.2. Đọc Văn Bản

Trong quá trình đọc, các em cần chú ý những chi tiết sau:

1. Theo dõi: Chú ý thời gian diễn ra câu chuyện.

   • Trả lời: Thời Hùng Vương thứ 18.

2. Theo dõi: Sính lễ ở đây có gì đặc biệt?

   • Trả lời: Sính lễ gồm 100 ván cơm nếp, 100 nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi. Sính lễ này rất nhiều, quý, lạ và đều ở trên cạn.

3. Theo dõi: Điều gì đã xảy ra khi Thủy Tinh tức giận? Sơn Tinh đã ngăn chặn dòng nước lũ bằng cách nào?

   • Trả lời:
     • Thủy Tinh tức giận, hô mưa gọi gió, làm thành dông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn. Nước ngập ruộng đồng, nhà cửa,…
     • Sơn Tinh dùng phép lạ, bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng nước lũ.

   alt: Sơn Tinh dũng mãnh ngăn chặn dòng lũ dữ, bảo vệ dân làng

2.3. Sau Khi Đọc

Nội dung chính:

Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm của nước ta và thể hiện sức mạnh, ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai, đồng thời suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Hãy tóm tắt cốt truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”.

• Trả lời:

  • Vua Hùng tổ chức kén rể.
  • Hai chàng trai tài giỏi là Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến cầu hôn.
  • Vua Hùng ra điều kiện, ai mang sính lễ đến trước thì gả con gái cho.
  • Sơn Tinh đến trước, lấy được vợ.
  • Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh.
  • Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về.
  • Hàng năm, Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thua.

Câu 2 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Vì sao hai nhân vật Sơn Tinh, Thủy Tinh được gọi là thần? Những đặc điểm nào khiến họ được coi là thần?

• Trả lời:

  • Hai nhân vật Sơn Tinh và Thủy Tinh được gọi là thần vì họ có nguồn gốc và sức mạnh phi thường.
  • Đặc điểm khiến họ được coi là thần:
    • Đến từ vùng xa thẳm của tự nhiên: Một người là chúa miền non cao (vùng núi Ba Vì), một người là chúa vùng nước thẳm (tận miền Biển Đông).
    • Đều có phép lạ và tài năng phi thường: Sơn Tinh vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi; Thủy Tinh gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về.
    • Nhân vật trẻ mãi không già: Từ đó oán nặng, thù sâu, hàng năm làm mưa gió, bão lụt, dâng nước đánh Sơn Tinh.

Câu 3 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Những chi tiết nào khiến cuộc thi tài kén rể này trở nên đặc biệt?

• Trả lời:

  • Vua Hùng kén rể hiền tài, Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến cầu hôn.
  • Hai bên thi tài để có thể lấy được công chúa, nhưng không phân được thắng bại, cả hai đều xứng đáng.
  • Vua Hùng thách cưới: Sơn Tinh nhanh hơn nên lấy được công chúa, đưa công chúa về núi.
  • Thủy Tinh đuổi theo, hai bên đánh nhau, Sơn Tinh chiến thắng nên giữ được vợ, cùng vợ sống hạnh phúc; Thủy Tinh thua, không lấy được vợ nên hàng năm gây lũ lụt báo thù.

Câu 4 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Vì sao ban đầu Sơn Tinh và Thủy Tinh chỉ thi tài, sau lại giao tranh? Việc giao tranh giữa hai nhân vật này có ý nghĩa gì?

• Trả lời:

  • Lúc đầu Sơn Tinh và Thủy Tinh chỉ thi tài xem ai được Vua Hùng ưng gả công chúa. Khi không lấy được công chúa, Thủy Tinh nổi giận, gây chiến, đem quân đuổi theo đòi cướp Mỵ Nương. Lúc này Sơn Tinh và Thủy Tinh mới phải giao tranh.
  • Hai nhân vật giao tranh vì lý do cá nhân, nhưng việc Thủy Tinh dâng nước lên làm ngập nhà cửa, khiến thành Phong Châu nổi lênh bềnh trên một biển nước. Sơn Tinh giao chiến với Thủy Tinh vì lý do cá nhân nhưng cũng đồng thời để ngăn chặn một thảm họa thiên nhiên, bảo vệ sự sống cho con người, cây cối và súc vật. Vì thế khi Sơn Tinh chiến thắng Thủy Tinh thì Sơn Tinh là một anh hùng của cộng đồng.

Câu 5 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” liên quan đến thời đại nào trong lịch sử? Điều này có ý nghĩa gì?

• Trả lời:

  • Truyện gắn với thời đại Vua Hùng, tại địa bàn dựng nước Văn Lang xưa.
  • Ý nghĩa: Nhằm đề cao và tôn vinh những chiến công của người Việt cổ trong công cuộc chống lũ lụt, chế ngự và sử dụng nguồn nước (ở lưu vực sông Đà và sông Hồng) để phát triển trồng trọt, chăn nuôi, ổn định cuộc sống, dựng xây đất nước.

Câu 6 (trang 12 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” giải thích hiện tượng tự nhiên nào? Theo tác giả dân gian, nguyên nhân của hiện tượng đó là gì? Em có tin vào cách giải thích này không? Vì sao?

• Trả lời:

  • Truyện lý giải hiện tượng lũ lụt xảy ra hàng năm của nước ta.
  • Theo tác giả dân gian, nguyên nhân của hiện tượng đó là do oán nặng thù sâu, hàng năm Thủy Tinh dâng nước lên đánh Sơn Tinh.
  • Em không hoàn toàn tin vào cách giải thích này. Đây là một cách lý giải mang tính thần thoại, thể hiện sự sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú của người xưa. Tuy nhiên, nguyên nhân thực tế của lũ lụt là do biến đổi khí hậu, mưa lớn, địa hình thấp trũng, và tác động của con người (phá rừng, xây dựng công trình không hợp lý). Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, gây ra lũ lụt nghiêm trọng hơn ở Việt Nam.

Câu 7 (trang 13 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Câu hỏi: Theo em, vì sao Thủy Tinh luôn thất bại trong cuộc chiến với Sơn Tinh?

• Trả lời:

  • Bị thua cuộc, Thủy Tinh giận dữ với những cuộc phản công dữ dội của Sơn Tinh. Nhưng dù phép thuật có cao cường đến đâu thì Thủy Tinh vẫn bất lực và phải chịu khuất phục trước Sơn Tinh dũng mãnh và mưu trí. Sơn Tinh đại diện cho sức mạnh của sự kiên cường, bền bỉ, của tinh thần đoàn kết chống lại thiên tai.

2.4. Viết Kết Nối Với Đọc

Bài tập (trang 13 sgk Ngữ văn lớp 6 Tập 2):

• Đề bài: Đoạn thơ sau đây là tưởng tượng của nhà thơ Nguyễn Nhược Pháp về hình ảnh Sơn Tinh và Thủy Tinh:

  • Sơn Tinh có một mắt ở trán
  • Thủy Tinh râu ria quăn xanh rì
  • Một thần phi bạch hổ trên cạn
  • Một thần cưỡi lưng rồng uy nghi.

  Điều này cho thấy, từ những thông tin về nhân vật trong câu chuyện, mỗi chúng ta có thể tưởng tượng ra ngoại hình của nhân vật Sơn Tinh, Thủy Tinh theo cách riêng. Hãy ghi lại tưởng tượng của em bằng một đoạn văn (khoảng 5-7 câu).

• Đoạn văn tham khảo:

  Sơn Tinh có khuôn mặt chất phác, khí thế phi thường, cơ thể vạm vỡ và cường tráng. Chàng có thể dời núi, lấp biển. Còn Thủy Tinh khuôn mặt gian ác, đầy âm mưu, tính toán. Thủy Tinh có thể hô mưa gọi gió. Cả hai đều là những vị thần tài giỏi.

  alt: Hình tượng Sơn Tinh và Thủy Tinh trong tâm thức dân gian

3. Mở Rộng Kiến Thức Về Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”

Để hiểu sâu sắc hơn về truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”, chúng ta có thể tìm hiểu thêm về các khía cạnh sau:

3.1. Giá Trị Lịch Sử Và Văn Hóa

Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một tài liệu quý giá về lịch sử và văn hóa của người Việt cổ. Truyện phản ánh đời sống, tín ngưỡng, và ước mơ của người dân thời đại Hùng Vương.

3.2. Các Dị Bản Của Truyện

“Sơn Tinh, Thủy Tinh” là một truyện cổ dân gian, do đó có nhiều dị bản khác nhau. Mỗi dị bản có thể có những chi tiết khác biệt, nhưng vẫn giữ nguyên cốt truyện chính. Việc tìm hiểu các dị bản giúp chúng ta có cái nhìn đa chiều hơn về tác phẩm.

3.3. Ứng Dụng Của Truyện Trong Đời Sống Hiện Đại

Ngày nay, truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” vẫn được nhắc đến trong nhiều lĩnh vực của đời sống, từ giáo dục, văn hóa, nghệ thuật đến khoa học, kỹ thuật. Truyện là nguồn cảm hứng cho các tác phẩm văn học, nghệ thuật, và các công trình nghiên cứu về phòng chống thiên tai.

4. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về “Sơn Tinh, Thủy Tinh”

1. Câu hỏi: Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” thuộc thể loại văn học nào?
   • Trả lời: Truyện thuộc thể loại truyền thuyết.
2. Câu hỏi: Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” giải thích hiện tượng tự nhiên nào?
   • Trả lời: Truyện giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.
3. Câu hỏi: Hai nhân vật chính trong truyện là ai?
   • Trả lời: Hai nhân vật chính là Sơn Tinh và Thủy Tinh.
4. Câu hỏi: Sơn Tinh là vị thần cai quản vùng nào?
   • Trả lời: Sơn Tinh là vị thần cai quản vùng núi Tản Viên (Ba Vì).
5. Câu hỏi: Thủy Tinh là vị thần cai quản vùng nào?
   • Trả lời: Thủy Tinh là vị thần cai quản vùng biển.
6. Câu hỏi: Vua Hùng Vương thứ mấy xuất hiện trong truyện?
   • Trả lời: Vua Hùng Vương thứ 18.
7. Câu hỏi: Sính lễ mà Vua Hùng yêu cầu là gì?
   • Trả lời: Sính lễ gồm 100 ván cơm nếp, 100 nệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.
8. Câu hỏi: Ai là người đến trước và cưới được Mỵ Nương?
   • Trả lời: Sơn Tinh là người đến trước và cưới được Mỵ Nương.
9. Câu hỏi: Vì sao Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh?
   • Trả lời: Vì Thủy Tinh tức giận do không cưới được Mỵ Nương.
10. Câu hỏi: Ý nghĩa chính của truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” là gì?
    • Trả lời: Truyện giải thích hiện tượng lũ lụt, thể hiện ước mơ chế ngự thiên tai và ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.

5. Lời Kết

Hy vọng với bài soạn chi tiết này, bạn đã hiểu rõ hơn về truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh” và có thể tự tin trả lời các câu hỏi liên quan. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hoặc muốn tìm hiểu thêm về các tác phẩm văn học khác, hãy truy cập CAUHOI2025.EDU.VN để được giải đáp và hỗ trợ.

CAUHOI2025.EDU.VN luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục tri thức! Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có bất kỳ câu hỏi nào.

Thông tin liên hệ:

Địa chỉ: 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam
Số điện thoại: +84 2435162967
Trang web: CAUHOI2025.EDU.VN

Hãy chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy hữu ích và đừng quên truy cập CauHoi2025.EDU.VN thường xuyên để khám phá thêm nhiều kiến thức thú vị khác nhé!