Tại Sao “Xin Đừng Làm Ồn Quá!” Lại Là Câu Nói Thường Thấy Ở Người ADHD?

Bạn có bao giờ cảm thấy khó chịu tột độ bởi những âm thanh mà người khác dường như không để ý? Hay bỗng dưng nổi cáu với quần áo của mình mà không hiểu vì sao? Nếu vậy, có thể bạn đang trải qua tình trạng quá tải giác quan, một vấn đề phổ biến ở người lớn và trẻ em mắc ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder – Rối loạn Tăng động Giảm chú ý). CAUHOI2025.EDU.VN sẽ giúp bạn khám phá những khía cạnh ít được biết đến của ADHD và cách đối phó với chúng. Cùng tìm hiểu về hội chứng misophonia, rối loạn xử lý giác quan, và sự liên kết giữa ADHD và quá mẫn cảm.

Meta description: “Xin đừng làm ồn quá!” – Nếu bạn hoặc người thân mắc ADHD và thường xuyên nói câu này, hãy đọc bài viết này để hiểu rõ hơn về quá mẫn cảm giác quan. CAUHOI2025.EDU.VN chia sẻ các dấu hiệu, nguyên nhân và cách đối phó với tình trạng này, giúp bạn cải thiện chất lượng cuộc sống. Khám phá misophonia, rối loạn xử lý giác quan, ADHD ở người lớn.

1. Quá Mẫn Cảm và ADHD: Mối Liên Hệ Bất Ngờ

Khi một người trưởng thành được chẩn đoán mắc ADHD, như tác giả bài viết gốc, họ có cơ hội nhìn lại những khó khăn trong quá khứ và nhận ra rằng không phải ai cũng trải qua những điều tương tự. Một trong những thách thức ít được biết đến là quá mẫn cảm (hypersensitivity). Vậy, quá mẫn cảm là gì và nó liên quan đến ADHD như thế nào?

Quá mẫn cảm là tình trạng hệ thần kinh phản ứng mạnh mẽ hơn bình thường với các kích thích từ môi trường xung quanh, bao gồm âm thanh, ánh sáng, xúc giác, mùi vị và thậm chí cả cảm xúc. Theo một nghiên cứu của Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ (NIMH), người mắc ADHD có xu hướng dễ bị quá tải giác quan hơn so với người không mắc bệnh.

2. Top 5 “Thủ Phạm” Gây Quá Tải Giác Quan Ở Người ADHD

Không phải tất cả những người mắc ADHD đều gặp phải những khó khăn giống nhau, nhưng dưới đây là 5 tác nhân phổ biến có thể gây ra tình trạng quá tải giác quan:

2.1. Âm Thanh Nhai:

“Xin đừng làm ồn quá!” – Tiếng nhai thức ăn có thể là một cực hình đối với người mắc misophonia.

Từ khi còn nhỏ, tiếng nhai của người khác đã khiến tác giả cảm thấy vô cùng khó chịu. Đây là một hiện tượng có thật, được gọi là misophonia – sự ghét bỏ hoặc thậm chí căm ghét những âm thanh nhỏ, lặp đi lặp lại như tiếng nhai, húp, ngáp hoặc thở. Misophonia thường đi kèm với ADHD.

Theo một bài viết trên báo Sức Khỏe & Đời Sống, cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế, misophonia không phải là một điều mà chúng ta có thể “vượt qua” bằng cách cố gắng hơn. Các nhà khoa học tin rằng đây là một phản ứng thái quá của quá trình xử lý thính giác. Tiếng nhai hoặc húp có thể khiến não bộ của người mắc misophonia “đóng băng” mọi đầu vào cảm giác khác, tạo ra một trạng thái tập trung cao độ đầy ác mộng.

Để đối phó với tình trạng này, bạn có thể chủ động rời khỏi phòng khi cảm thấy khó chịu. Nếu con bạn mắc ADHD và trở nên cáu kỉnh hoặc lo lắng khi ăn tối, hãy cho phép trẻ rời khỏi bàn ăn.

2.2. Những Cái Ôm:

Không phải ai cũng thích những cái ôm, đặc biệt là người ADHD.

Tác giả bài viết không thích bị ôm bởi 99% số người. May mắn thay, 1% còn lại là chồng và con trai của cô. Một số người bạn của cô cho rằng sự ác cảm này là do cô lớn lên ở châu Âu, nhưng thực tế không phải vậy.

Nhiều vấn đề trong danh sách này liên quan đến xử lý giác quan. Có một số nghiên cứu về các vấn đề xử lý giác quan ở trẻ em mắc ADHD, nhưng chưa có nhiều thông tin về mối quan hệ chính xác giữa hai yếu tố này. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng người mắc ADHD có tỷ lệ mắc rối loạn xử lý giác quan cao hơn. Dù nguyên nhân là gì, đừng ép trẻ ADHD ôm bất kỳ ai. Thực tế, đừng ép bất kỳ đứa trẻ nào ôm ai cả. Hãy tôn trọng cơ thể của mỗi người.

2.3. Trang Điểm:

Trang điểm có thể là một thử thách lớn đối với người ADHD do sự thiếu tập trung và kiên nhẫn.

Các sản phẩm trang điểm thường được quảng cáo với những mỹ từ như “dễ tán” và “mịn màng”. Tuy nhiên, việc tán và thoa kem nền đòi hỏi sự kiên nhẫn và tập trung, hai thứ mà người ADHD thường thiếu. Dù kem nền có mịn đến đâu, nó vẫn sẽ bị vệt trên cằm. Dù mascara có làm dài và không thấm nước đến đâu, bạn vẫn sẽ tự đâm vào mắt mình bằng cọ.

Việc trang điểm hỏng không phải là một bệnh đi kèm với ADHD, mà là một hậu quả của sự thiếu kiên nhẫn và khả năng tập trung. Những người thực hiện các hướng dẫn trang điểm hoàn hảo trên mạng có lẽ không mắc ADHD – hoặc họ mắc, và trang điểm là thứ mang lại cho họ sự tập trung cao độ mà họ luôn tìm kiếm.

2.4. Xem TV:

Khả năng tập trung kém khiến người ADHD khó có thể ngồi yên xem TV.

Tác giả bài viết không thể ngồi yên xem TV. Cô đã từng có thể làm điều này, nhưng bây giờ thì không. Ngay cả những chương trình có hình ảnh và kịch tính cao như Game of Thrones cũng không thể giữ chân cô.

Một số người coi đây là một tác dụng phụ tích cực của ADHD. So với một số hậu quả khác của tình trạng này, điều đó đúng. Tuy nhiên, đôi khi cô cũng muốn xem một chương trình với chồng và con trai của mình.

2.5. Nổi Giận Với Quần Áo:

Quá mẫn cảm xúc giác có thể khiến người ADHD bực tức với quần áo của mình.

Vào những ngày ADHD “tồi tệ”, tác giả trở nên tức giận với quần áo của mình, thường là vào khoảng 4 hoặc 5 giờ chiều. Cô đặc biệt tức giận với quần. Chất liệu, kích cỡ, kiểu dáng hay màu sắc đều không quan trọng. Cô chỉ đơn giản là tức giận vì quần dám là quần trên người cô. Cô đã từng xé quần áo và ném vào thùng rác trong cơn giận dữ, may mắn là chưa bao giờ ở nơi công cộng.

Nghiên cứu cho thấy rằng mức độ nhạy cảm xúc giác ở phụ nữ mắc ADHD cao hơn so với nam giới. Sự phản ứng thái quá về cảm giác này cũng liên quan đến sự lo lắng.

Không có giải pháp kỳ diệu nào cho vấn đề này. Điều quan trọng là phải thấu hiểu và thông cảm với con bạn (và với chính bạn) khi trẻ từ chối hết chiếc áo này đến chiếc áo khác vào buổi sáng. Hãy tìm một món đồ quần áo phù hợp và mua thật nhiều.

3. Tại Sao “Xin Đừng Làm Ồn Quá!” Lại Quan Trọng?

Câu nói “Xin đừng làm ồn quá!” không chỉ là một lời phàn nàn thông thường. Nó thể hiện một nhu cầu thực sự của những người có hệ thần kinh nhạy cảm. Khi chúng ta hiểu rõ hơn về những thách thức mà họ phải đối mặt, chúng ta có thể tạo ra một môi trường hỗ trợ và thấu hiểu hơn.

Theo ThS.BS.CKII. Trần Thị Hồng Thu, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, việc chẩn đoán và điều trị ADHD kịp thời có thể giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh.

4. ADHD và Quá Mẫn Cảm: Lời Khuyên Dành Cho Bạn

Nếu bạn hoặc người thân đang phải vật lộn với tình trạng quá mẫn cảm và ADHD, hãy ghi nhớ những điều sau:

• Thấu hiểu và thông cảm: Hãy nhớ rằng những phản ứng của người bệnh không phải là cố ý hay “làm quá”.
• Tạo môi trường thoải mái: Hạn chế những tác nhân gây kích thích giác quan, chẳng hạn như tiếng ồn lớn, ánh sáng mạnh hoặc mùi hương nồng.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Trao đổi với bác sĩ, chuyên gia tâm lý hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ để được tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm.
• Chấp nhận và yêu thương: Dù có ADHD hay không, mỗi người đều xứng đáng được yêu thương và chấp nhận vì chính con người của họ.

5. CAUHOI2025.EDU.VN: Nguồn Thông Tin Tin Cậy Dành Cho Bạn

Bạn đang tìm kiếm thông tin chính xác, đáng tin cậy và dễ hiểu về ADHD và các vấn đề liên quan? CAUHOI2025.EDU.VN là nơi bạn có thể tìm thấy những câu trả lời mình cần. Chúng tôi cung cấp:

• Câu trả lời rõ ràng và súc tích: Các bài viết được nghiên cứu kỹ lưỡng, trình bày thông tin một cách dễ hiểu.
• Lời khuyên và hướng dẫn thiết thực: Giúp bạn giải quyết các vấn đề cá nhân, nghề nghiệp hoặc thực tiễn.
• Thông tin từ các nguồn uy tín: Tổng hợp và trình bày thông tin từ các cơ quan chính phủ, tổ chức nghiên cứu và các chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam.

6. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. ADHD có phải là một bệnh tâm thần?

ADHD là một rối loạn phát triển thần kinh, không phải là một bệnh tâm thần.

2. ADHD có di truyền không?

Có, ADHD có yếu tố di truyền.

3. Người lớn có thể mắc ADHD không?

Có, ADHD có thể tồn tại ở người lớn.

4. ADHD có thể chữa khỏi không?

Không có cách chữa khỏi ADHD hoàn toàn, nhưng các phương pháp điều trị có thể giúp kiểm soát các triệu chứng.

5. Thuốc có phải là lựa chọn điều trị duy nhất cho ADHD?

Không, có nhiều phương pháp điều trị ADHD, bao gồm thuốc, liệu pháp tâm lý và thay đổi lối sống.

6. Làm thế nào để biết tôi có bị ADHD không?

Hãy tìm đến bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được đánh giá và chẩn đoán chính xác.

7. ADHD ảnh hưởng đến cuộc sống của tôi như thế nào?

ADHD có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống, bao gồm học tập, công việc, các mối quan hệ và sức khỏe tinh thần.

8. Tôi có thể làm gì để giúp con tôi đối phó với ADHD?

Hãy thấu hiểu, kiên nhẫn và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia.

9. ADHD có liên quan đến các rối loạn khác không?

Có, ADHD thường đi kèm với các rối loạn khác như lo âu, trầm cảm và rối loạn học tập.

10. Tôi có thể tìm thêm thông tin về ADHD ở đâu?

Bạn có thể tìm thông tin trên CAUHOI2025.EDU.VN, các trang web của các tổ chức y tế uy tín hoặc tham khảo ý kiến của các chuyên gia.

7. Liên Hệ Với CAUHOI2025.EDU.VN

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần được tư vấn thêm về ADHD và các vấn đề liên quan, đừng ngần ngại liên hệ với CAUHOI2025.EDU.VN. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn.

Địa chỉ: 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam

Số điện thoại: +84 2435162967

Trang web: CAUHOI2025.EDU.VN

Hãy để CauHoi2025.EDU.VN trở thành người bạn đồng hành trên hành trình khám phá và đối phó với ADHD!