Chuyện Chức Phán Sự Đền Tản Viên: Tóm Tắt, Phân Tích Chi Tiết

Bạn muốn hiểu sâu sắc về “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ? Bài viết này của CAUHOI2025.EDU.VN sẽ cung cấp cho bạn tóm tắt chi tiết, phân tích nội dung, giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của tác phẩm, giúp bạn nắm vững kiến thức trọng tâm và khám phá những tầng ý nghĩa sâu sắc.

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một truyện ngắn đặc sắc trong “Truyền kỳ mạn lục” của Nguyễn Dữ, một tác phẩm văn học nổi tiếng của Việt Nam. Câu chuyện xoay quanh nhân vật Ngô Tử Văn, một người trí thức dũng cảm, cương trực, dám đứng lên chống lại cái ác, trừ hại cho dân. Tác phẩm không chỉ thể hiện tinh thần yêu nước, chính nghĩa mà còn gửi gắm niềm tin vào công lý và sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác. Hãy cùng CAUHOI2025.EDU.VN khám phá những giá trị đặc sắc của tác phẩm này.

1. Đôi Nét Về Tác Giả Nguyễn Dữ

1.1. Tiểu Sử

Nguyễn Dữ, hay còn gọi là Nguyễn Tự, sống vào khoảng thế kỷ XVI. Quê quán của ông ở xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân (nay là huyện Thanh Miện), tỉnh Hải Dương. Ông sinh ra trong một gia đình khoa bảng, cha đỗ tiến sĩ đời Lê Thánh Tông.

1.2. Sự Nghiệp

Nguyễn Dữ từng đi thi và làm quan, nhưng sau đó không lâu thì từ quan về ở ẩn. Ông được biết đến nhiều nhất với tác phẩm “Truyền kỳ mạn lục”. Tác phẩm này thể hiện rõ quan điểm sống và tấm lòng của ông đối với cuộc đời và xã hội đương thời.

Ảnh: Tượng Nguyễn Dữ tại Văn Miếu Mao Điền, Hải Dương, thể hiện sự tôn kính với tác giả “Truyền kỳ mạn lục”.

2. Giới Thiệu Tác Phẩm “Chuyện Chức Phán Sự Đền Tản Viên”

2.1. Thể Loại Truyền Kỳ

Truyền kỳ là một thể loại văn xuôi tự sự thời trung đại, phản ánh hiện thực thông qua những yếu tố kỳ lạ, hoang đường. Trong truyện truyền kỳ, thế giới con người và thế giới cõi âm với những thánh thần, ma quỷ có sự tương giao, tạo nên sự hấp dẫn đặc biệt. Đằng sau những chi tiết phi hiện thực, người đọc có thể tìm thấy những vấn đề cốt lõi của hiện thực, quan niệm và thái độ của tác giả.

2.2. “Truyền Kỳ Mạn Lục”

“Truyền kỳ mạn lục” là tác phẩm viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào nửa đầu thế kỷ XVI. Nội dung của tác phẩm phản ánh hiện thực xã hội đương thời, số phận con người và tinh thần dân tộc. Nghệ thuật của tác phẩm thể hiện ở sự tham gia của các yếu tố hoang đường, kỳ ảo. “Truyền kỳ mạn lục” vừa có giá trị hiện thực, vừa có giá trị nhân đạo.

2.3. Tóm Tắt “Chuyện Chức Phán Sự Đền Tản Viên”

Ngô Tử Văn là một người sĩ khẳng khái, chính trực. Trong làng có một ngôi đền thiêng. Từ khi có một tên tướng giặc nhà Minh tử trận ở gần đền, hồn của hắn tác quái. Tức giận, Tử Văn châm lửa đốt đền để trừ hại cho dân. Sau khi đốt đền, Tử Văn lên cơn sốt mê man, thấy tên hung thần đòi trả đền và đe dọa bắt chàng xuống âm phủ.

Thổ thần bày tỏ thái độ cảm phục trước hành động dũng cảm của Tử Văn, mách chàng về tung tích, tội ác của tên hung thần và cách đối phó. Đến đêm, khi bệnh nặng thêm, Tử Văn thấy hai tên quỷ đến bắt chàng xuống âm phủ. Trước Diêm Vương, Tử Văn đã tố cáo tội ác của tên hung thần để hắn bị trừng trị. Thổ thần được phục chức, lính đưa Tử Văn về trần gian. Một tháng sau, Thổ thần tiến cử Tử Văn giữ chức phán sự đền Tản Viên để tạ ơn.

Ảnh: Ngô Tử Văn đốt đền, một hành động thể hiện sự dũng cảm và chính trực của nhân vật.

2.4. Bố Cục

Tác phẩm có thể chia thành 4 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “không cần gì cả”: Tử Văn đốt đền.
• Phần 2: Tiếp đến “khó lòng thoát nạn”: Tử Văn gặp viên Bách hộ họ Thôi và Thổ công.
• Phần 3: Tiếp đến “sai lính đưa Tử Văn về”: Tử Văn thắng kiện.
• Phần 4: Còn lại: Tử Văn trở thành phán sự đền Tản Viên.

3. Giá Trị Nội Dung và Nghệ Thuật Của Tác Phẩm

3.1. Giá Trị Nội Dung

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn, một người trí thức nước Việt. Đồng thời, tác phẩm thể hiện niềm tin công lý, chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà của tác giả.

Theo PGS.TS. Nguyễn Đăng Na trong cuốn “Văn học Trung đại Việt Nam”, tác phẩm còn phản ánh ước mơ về một xã hội công bằng, nơi người chính trực được tôn vinh và kẻ gian ác bị trừng trị (Nguồn: Văn học Trung đại Việt Nam, NXB Đại học Sư phạm, 2005).

3.2. Giá Trị Nghệ Thuật

• Yếu tố kỳ ảo dày đặc, xen chuyện người, chuyện thần, ma, trần gian, địa ngục.
• Cốt truyện giàu kịch tính, kết cấu chặt chẽ, logic.
• Cách dẫn truyện khéo léo, biến hóa, có cao trào, có thắt mở nút.
• Nhân vật được xây dựng sắc nét.

4. Phân Tích Chi Tiết “Chuyện Chức Phán Sự Đền Tản Viên”

4.1. Ngô Tử Văn – Kẻ Sĩ Khảng Khái, Cương Trực

Ngô Tử Văn, tên là Soạn, người huyện Yên Dũng, tỉnh Lạng Giang, là một người khẳng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà không chịu được. Cách mở đầu trực tiếp, ngắn gọn theo cách mở truyện truyền thống của văn học trung đại tạo sự chú ý của người đọc.

4.2. Ngô Tử Văn Đốt Đền

Nguyên nhân đốt đền: Tức giận trước sự hống hách, lộng hành làm hại dân chúng của hồn ma tên tướng giặc. Hành động của Ngô Tử Văn:

• Tắm gội sạch sẽ, khấn trời: Thái độ tôn kính, nghiêm túc.
• Châm lửa đốt đền, vung tay không sợ gì cả mặc cho mọi người lắc đầu lè lưỡi: Thái độ dứt khoát, bất chấp hậu quả xấu cho bản thân.

Ngô Tử Văn là một kẻ sĩ, tính tình khẳng khái, cương trực, dũng cảm, vì dân trừ hại, có tinh thần dân tộc mạnh mẽ.

Ảnh: Hình ảnh Ngô Tử Văn, một người sĩ cương trực, yêu chính nghĩa.

Sau khi đốt đền, Tử Văn bị bệnh, mơ thấy có người đòi đền nhưng chàng vẫn thản nhiên, mặc kệ. Cuộc giáp mặt giữa Ngô Tử Văn và tên tướng giặc:

• Tên tướng giặc: Trách mắng, đòi trả tiền, đe dọa.
• Ngô Tử Văn: Mặc kệ, ngồi ngất ngưởng, tự nhiên: Thái độ của con người tin vào việc làm chính nghĩa.

Cuộc gặp gỡ của Ngô Tử Văn với Thổ công:

• Thổ công: Kể lại toàn bộ sự việc mình bị hại để Tử Văn thấy được sự xảo trá tác oai tác quái của tên tướng giặc, lo lắng cho Tử Văn, bày cách để Ngô Tử Văn đối phó với tên hung thần và đối chất với Diêm Vương.
• Ngô Tử Văn không chiến đấu đơn độc mà có sự giúp đỡ của Thổ công.

Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, bất ngờ, kết hợp với yếu tố kỳ ảo dày đặc, tác giả đã khắc họa rõ nét hình tượng nhân vật Ngô Tử Văn là người cương trực, yêu chính nghĩa, bản lĩnh, kiên cường và giàu tinh thần dân tộc.

4.3. Ngô Tử Văn Bị Bắt Xuống Minh Ti Ty Và Thắng Kiện

Ngô Tử Văn trải qua nhiều thử thách:

• Hồn ma tên tướng giặc: Tố cáo Tử Văn với Diêm Vương.
• Diêm Vương: Nghe lời tố cáo của tên tướng giặc mà trách mắng Tử Văn.
• Ngô Tử Văn: Có thái độ cứng cỏi trước Diêm Vương đầy uy quyền, đấu tranh vạch mặt tên tướng giặc gian tà.

Ngô Tử Văn vạch trần tội ác tên giặc và thắng trận:

• Hồn ma tên tướng giặc: Tranh cãi với Tử Văn, sau lại lo sợ, đạo đức giả: xin giảm án cho Tử Văn.
• Ngô Tử Văn: Xin đem tờ giấy đến đền Tản Viên chứng thực.
• Diêm Vương: Nghi ngờ, cho người đến đền Tản Viên chứng thực, xử cho Tử Văn thắng kiện.

Ngô Tử Văn không hề nhụt chí, run rẩy hay khiếp sợ trước cảnh địa ngục, ma quỷ xung quanh mình. Chàng quyết đấu tranh cho lẽ phải, cho công lý. Điều đó rất đáng trân trọng ở con người này.

Theo nhà nghiên cứu văn học Trần Đình Sử, chi tiết này thể hiện niềm tin vào sức mạnh của chính nghĩa, dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, công lý cuối cùng sẽ chiến thắng (Nguồn: Văn học Việt Nam từ thế kỷ X đến hết thế kỷ XIX, NXB Giáo dục, 2005).

Tử Văn đã thắng kiện chứng tỏ cái thiện, cái chính nghĩa đã thắng cái gian tà, cái ác. Tên họ Thôi đã bị trừng trị đích đáng, dân gian được bình an, Thổ công được trả lại đền.

4.4. Ngô Tử Văn Nhận Chức Phán Sự Ở Đền Tản Viên

Đây là phần thưởng cho sự cương trực, thẳng thắn, trung nghĩa của Ngô Tử Văn, diệt trừ tận gốc cái ác, cái xấu. Tác phẩm gửi gắm ước mơ của nhân dân về công lý xã hội, về một vị quan cương trực. Cuộc gặp gỡ của Tử Văn với người quen cũ thể hiện niềm tin của nhân dân vào vị quan phán sự thanh liêm, giúp đỡ nhân dân.

5. Ý Nghĩa Của Tác Phẩm

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” không chỉ là một câu chuyện giải trí mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về:

• Tinh thần chính nghĩa: Đề cao lòng dũng cảm, sự cương trực, không khuất phục trước cường quyền, sẵn sàng đấu tranh cho lẽ phải.
• Ước mơ công lý: Thể hiện khát vọng về một xã hội công bằng, nơi cái thiện chiến thắng cái ác, người tốt được đền đáp, kẻ xấu bị trừng trị.
• Niềm tin vào sức mạnh của nhân dân: Ca ngợi những người trí thức có lòng yêu nước, thương dân, dám đứng lên chống lại bất công.

6. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)

1. “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” thuộc thể loại văn học nào?

Truyện thuộc thể loại truyền kỳ.

2. Tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” có bao nhiêu phần?

Tác phẩm có thể chia thành 4 phần chính.

3. Nhân vật chính trong truyện là ai?

Nhân vật chính là Ngô Tử Văn.

4. Ngô Tử Văn đốt đền vì lý do gì?

Vì tức giận trước sự hống hách, lộng hành của hồn ma tên tướng giặc.

5. Ý nghĩa của việc Ngô Tử Văn thắng kiện ở Minh Ti Ty là gì?

Thể hiện niềm tin vào sự chiến thắng của chính nghĩa trước gian tà.

6. Chức phán sự mà Ngô Tử Văn nhận được có ý nghĩa gì?

Là phần thưởng cho sự cương trực, thẳng thắn và trung nghĩa của ông.

7. Tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” phản ánh điều gì về xã hội đương thời?

Phản ánh hiện thực xã hội nhiều bất công, đồng thời thể hiện khát vọng về một xã hội tốt đẹp hơn.

8. Giá trị nghệ thuật nổi bật của tác phẩm là gì?

Sử dụng yếu tố kỳ ảo, cốt truyện kịch tính và cách dẫn truyện hấp dẫn.

9. Tác phẩm có ý nghĩa như thế nào đối với độc giả ngày nay?

Truyện vẫn còn nguyên giá trị về tinh thần chính nghĩa và ước mơ công lý.

10. Tác phẩm muốn gửi gắm thông điệp gì đến người đọc?

Hãy sống chính trực, dũng cảm đấu tranh cho lẽ phải và tin vào công lý.

7. Lời Kết

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một tác phẩm văn học có giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc. Tác phẩm không chỉ giúp chúng ta hiểu thêm về xã hội Việt Nam thời trung đại mà còn gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về tinh thần chính nghĩa, ước mơ công lý và niềm tin vào sức mạnh của nhân dân.

Bạn muốn tìm hiểu thêm về các tác phẩm văn học Việt Nam? Hãy truy cập CauHoi2025.EDU.VN để khám phá kho tàng kiến thức phong phú và đặt câu hỏi để được giải đáp chi tiết. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam hoặc qua số điện thoại +84 2435162967 để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.