
Cao Bá Quát Luyện Chữ Như Thế Nào Để Thành “Rồng Bay Phượng Múa”?
Bạn có bao giờ tò mò về bí quyết luyện chữ của Cao Bá Quát, một nhà thơ, nhà văn nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam? Bài viết này của CAUHOI2025.EDU.VN sẽ hé lộ câu chuyện đầy cảm hứng về quá trình khổ luyện của ông, từ một người viết chữ “như gà bới” đến bậc thầy thư pháp được vua chúa kính nể. Đồng thời, chúng ta sẽ khám phá những phẩm chất đáng quý của Cao Bá Quát, không chỉ trong lĩnh vực văn chương mà còn trong nhân cách sống.
Meta description: Khám phá Câu Chuyện Cao Bá Quát luyện chữ thành tài, từ xấu hổ vì chữ viết “như gà bới” đến danh tiếng “rồng bay phượng múa”. CAUHOI2025.EDU.VN chia sẻ bí quyết luyện chữ độc đáo và những giai thoại thú vị về nhà thơ tài ba này. Tìm hiểu về Cao Bá Quát, luyện chữ đẹp, văn hay chữ tốt.
1. Cao Bá Quát Là Ai? Tiểu Sử Tóm Tắt
Cao Bá Quát (1809-1855) là một nhà thơ, nhà văn, nhà thư pháp tài năng của Việt Nam vào thời nhà Nguyễn. Ông nổi tiếng với tư chất thông minh, tài ứng đối nhanh nhạy và tinh thần phản kháng mạnh mẽ. Cao Bá Quát không chỉ được biết đến với những tác phẩm văn chương giá trị mà còn với câu chuyện luyện chữ đầy nghị lực, từ một người viết chữ xấu trở thành bậc thầy thư pháp.
1.1. Con Người Bản Lĩnh, Khinh Bỉ Kẻ Khom Lưng
Theo Từ điển văn học, Cao Bá Quát là người có bản lĩnh phi thường. Dù sống trong cảnh nghèo khó, ông không hề khinh rẻ những kẻ “khom lưng, luồn cúi” để đạt được giàu sang. Ông tin vào khả năng tự thay đổi số phận của bản thân và luôn đấu tranh cho những điều mình tin là đúng đắn.
1.2. Từ Quan Đến Tham Gia Khởi Nghĩa Nông Dân
Cao Bá Quát từng làm quan và mong muốn dùng tài năng của mình để giúp đời. Tuy nhiên, ông sớm nhận ra những bất cập và hạn chế của triều đình. Chứng kiến cảnh nhân dân lầm than, ông không thể khoanh tay đứng nhìn và quyết định tham gia khởi nghĩa nông dân, thể hiện tinh thần yêu nước thương dân sâu sắc.
2. Câu Chuyện Luyện Chữ “Cột Tóc Lên Trần Nhà” Của Cao Bá Quát
Ít ai biết rằng, Cao Bá Quát, một người nổi tiếng với tài văn chương và thư pháp, lại từng có chữ viết rất xấu. Chính vì vậy, ông đã quyết tâm luyện chữ bằng những phương pháp vô cùng đặc biệt và gian khổ.
2.1. Quyết Tâm Thay Đổi “Chữ Như Gà Bới”
Từ nhỏ, Cao Bá Quát đã nổi tiếng thông minh, tài hoa. Năm 12 tuổi, ông đã theo các bậc đàn anh đi thi. Khi còn đi học ở Bắc Ninh, ông nổi tiếng về tài văn thơ đối đáp thông minh và tài họa, nhưng lại viết chữ rất xấu. Xấu hổ vì chữ viết “như gà bới”, Cao Bá Quát quyết tâm luyện chữ để thay đổi bản thân.
2.2. Phương Pháp Luyện Chữ “Độc Nhất Vô Nhị”
Để khắc phục chữ viết xấu, Cao Bá Quát đã áp dụng những phương pháp luyện chữ vô cùng độc đáo và gian khổ:
-
Cột tóc lên trần nhà: Đêm đến, ông thức khuya miệt mài tập viết chữ. Mỗi khi buồn ngủ, ông tự buộc tóc mình lên mái nhà để mỗi lần ngủ gật bị giật tóc đau, phải tỉnh lại.
-
Buộc chân vào cạnh bàn: Ông còn buộc chân vào các cạnh bàn để không thể “chạy đi chơi”, tập trung hoàn toàn vào việc luyện chữ.
Nhờ sự quyết tâm và kiên nhẫn, sau một thời gian khổ luyện, Cao Bá Quát đã biến chữ viết xấu xí thành những nét chữ “rồng bay phượng múa”, nổi tiếng khắp vùng.
2.3. “Rồng Bay Phượng Múa” – Biệt Tài Thư Pháp
Tương truyền, chữ viết của Cao Bá Quát đẹp như “rồng bay phượng múa”. Bút tích của ông hiện còn được lưu giữ trong bài đề tựa cuối cùng của Mai Am thi tập của công chúa Lại Đức, con gái vua Minh Mạng. Điều này cho thấy tài năng thư pháp của ông được đánh giá rất cao trong giới quý tộc đương thời.
2.4. Viết Câu Đối Tết – Nét Đẹp Văn Hóa
Thời gian ở quê nhà, tài viết chữ đẹp của Cao Bá Quát vang xa khắp vùng. Người dân thường đến nhà ông xin câu đối về treo, nhất là vào các dịp Tết. Điều này thể hiện sự trân trọng của người dân đối với tài năng và phẩm chất của ông.
3. Cao Bá Quát – Không Chỉ Là Nhà Thư Pháp Tài Ba
Cao Bá Quát không chỉ nổi tiếng với tài thư pháp mà còn là một nhà thơ, nhà văn tài năng. Ông có thể “xuất khẩu thành thơ”, làm vế đối mọi lúc mọi nơi, ý tứ sắc sảo và chuẩn mực.
3.1. “Văn Như Siêu, Quát Vô Tiền Hán”
Tài năng văn chương của Cao Bá Quát khiến ngay cả vua Tự Đức, một người hay chữ, cũng phải thán phục. Vua trực tiếp ca ngợi ông và người bạn Nguyễn Văn Siêu rằng: “Văn như Siêu, Quát vô tiền Hán”, ý chỉ tài văn chương của hai người không ai sánh bằng trong lịch sử.
3.2. Tác Phẩm Bị Tiêu Hủy, Tinh Thần Còn Mãi
Do tham gia khởi nghĩa nông dân, các tác phẩm của Cao Bá Quát bị tiêu hủy nhiều. Hiện nay, chỉ còn khoảng 1.353 bài thơ và 21 bài văn xuôi của ông được lưu giữ. Tuy vậy, những tác phẩm này vẫn thể hiện rõ tài năng và tư tưởng của ông, góp phần làm nên tên tuổi của một nhà văn lớn trong lịch sử văn học Việt Nam.
4. Giai Thoại Về Cao Bá Quát Và Vua Minh Mạng, Tự Đức
Cao Bá Quát nổi tiếng là người thẳng thắn, không ngại va chạm với quyền lực. Điều này thể hiện qua những giai thoại thú vị về ông và các vị vua triều Nguyễn.
4.1. Tắm Hồ Tây, Bị Bắt Giải Đến Vua Minh Mạng
Tương truyền, khi biết tin vua Minh Mạng ngự giá Bắc thành, sắp đi qua Hồ Tây, Cao Bá Quát chủ động cởi đồ, lao xuống hồ tắm. Quan quân thấy vậy hoảng hốt, bắt ông trói lại. Khi bị giải đến trước mặt vua Minh Mạng, ông không hề tỏ ra sợ hãi mà còn lấy lý lẽ ra tranh cãi. Dù rất tức giận, sau khi thử tài đối đáp với Cao Bá Quát, vua Minh Mạng cảm phục và tha tội chết cho ông.
4.2. Phê Câu Đối Của Vua Tự Đức, Bị Ghét Bỏ
Sau này khi lớn lên, vào Huế làm quan ở Bộ Lễ, Cao Bá Quát vẫn giữ tính ngang tàng. Ông rất căm ghét thói a dua, nịnh bợ của quan lại. Ngược lại, với người dân, ông luôn nhìn bằng ánh mắt bao dung, sẻ chia. Vua Tự Đức vốn là người hay chữ, thích trổ tài thơ phú, cũng nhiều lần bị Cao Bá Quát làm cho “quê mặt”.
Một lần, trước bá quan văn võ, vua nổi hứng làm 2 câu đối treo ở điện Cần Chánh: “Con nối được nghiệp bố / Tôi đền được ơn vua”. Quan lại trong triều đều cho rằng đó là câu đối hay, thể hiện được hai rường mối của đạo tam cương. Tuy nhiên, Cao Bá Quát lại nghĩ khác. Một lần đi qua, ông tự ý lấy bút phê vào bên cạnh mấy chữ có nội dung: “Hay chửa! Hay chửa! Cha con vua tôi đảo lộn”.
Việc đến tai Tự Đức, vua giận lắm, cho gọi Cao Bá Quát vào trị tội. Ông khẳng khái trả lời: “Tâu bệ hạ, thần nghe nói đạo vua tôi phải ở trên đạo cha con. Từ nghìn xưa vẫn cứ là vua trước, tôi sau, cha trước mà con sau. Bệ hạ để như vậy chẳng phải là đảo lộn hết rồi sao?”. Trước những lời đối đáp có lý của Cao Bá Quát, vua Tự Đức buộc lòng phải nhờ ông chỉnh sửa lại những lỗi trong vế đối của mình.
4.3. Chỉnh Sửa Thơ Vua, Bị Hạ Chức
Thời gian làm quan ở bộ Lễ, Cao Bá Quát nhiều lần tự ý chỉnh sửa nội dung một số bài thơ phú của vua Tự Đức. Chính vì thế, ông bị vua ghét, về sau bị hạ chức, phải chuyển đi làm Giáo Thụ ở Hà Tây.
5. Từ Quan Về Quê, Tham Gia Khởi Nghĩa
Sau khi từ quan về quê ở ẩn, tận mắt chứng kiến sự thối nát của xã hội đương thời, đời sống nhân dân thống khổ, Cao Bá Quát đã tham gia khởi nghĩa chống lại triều đình. Cuộc khởi nghĩa thất bại, ông chết trên chiến trận. Tuy thất bại, nhưng tinh thần yêu nước thương dân của ông vẫn sống mãi trong lòng người dân Việt Nam.
6. Bài Học Từ Câu Chuyện Cao Bá Quát
Câu chuyện về Cao Bá Quát không chỉ là một giai thoại lịch sử mà còn mang đến những bài học sâu sắc về sự nỗ lực, kiên trì và tinh thần dám nghĩ dám làm.
6.1. Nỗ Lực Vượt Qua Khó Khăn
Cao Bá Quát đã vượt qua những khó khăn ban đầu để đạt được thành công trong lĩnh vực thư pháp. Ông là minh chứng cho việc không có gì là không thể nếu chúng ta có đủ quyết tâm và nỗ lực.
6.2. Tinh Thần Phản Biện, Dám Đấu Tranh
Cao Bá Quát không ngại bày tỏ quan điểm của mình, dù điều đó có thể gây ra những rắc rối cho bản thân. Ông là biểu tượng của tinh thần phản biện và dám đấu tranh cho những điều mình tin là đúng.
6.3. Yêu Nước, Thương Dân
Cao Bá Quát luôn đặt lợi ích của người dân lên trên lợi ích cá nhân. Ông là một người yêu nước thương dân sâu sắc, sẵn sàng hy sinh bản thân để bảo vệ những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
7. Tìm Hiểu Thêm Về Cao Bá Quát Tại CAUHOI2025.EDU.VN
Bạn muốn tìm hiểu thêm về cuộc đời và sự nghiệp của Cao Bá Quát? Hãy truy cập CAUHOI2025.EDU.VN để khám phá những bài viết sâu sắc và hấp dẫn về nhà thơ tài ba này. Tại đây, bạn sẽ tìm thấy những thông tin hữu ích, được trình bày một cách rõ ràng và dễ hiểu, giúp bạn hiểu rõ hơn về một trong những nhân vật lịch sử quan trọng của Việt Nam.
CAUHOI2025.EDU.VN luôn nỗ lực cung cấp những thông tin chính xác và đáng tin cậy, giúp bạn giải đáp mọi thắc mắc một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ.
Địa chỉ: 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam
Số điện thoại: +84 2435162967.
Trang web: CAUHOI2025.EDU.VN
8. Câu Hỏi Thường Gặp Về Cao Bá Quát (FAQ)
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về Cao Bá Quát:
- Cao Bá Quát sinh năm nào? Cao Bá Quát sinh năm 1809.
- Cao Bá Quát nổi tiếng về điều gì? Ông nổi tiếng là nhà thơ, nhà văn, nhà thư pháp.
- Phương pháp luyện chữ của Cao Bá Quát có gì đặc biệt? Ông cột tóc lên trần nhà và buộc chân vào cạnh bàn để luyện chữ.
- Vua nào đã ca ngợi tài văn chương của Cao Bá Quát? Vua Tự Đức.
- Vì sao Cao Bá Quát tham gia khởi nghĩa? Vì ông chứng kiến cảnh nhân dân lầm than và muốn thay đổi xã hội.
- Cao Bá Quát mất năm nào? Ông mất năm 1855.
- Tác phẩm nào của Cao Bá Quát còn được lưu giữ đến ngày nay? Khoảng 1.353 bài thơ và 21 bài văn xuôi.
- Cao Bá Quát có những giai thoại nổi tiếng nào? Giai thoại tắm Hồ Tây và phê câu đối của vua Tự Đức.
- Cao Bá Quát được người đời ca ngợi là gì? “Thần Siêu thánh Quát” (cùng với Nguyễn Văn Siêu).
- Địa chỉ nào cung cấp thông tin uy tín về Cao Bá Quát? CAUHOI2025.EDU.VN.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và thú vị về Cao Bá Quát. Hãy tiếp tục theo dõi CauHoi2025.EDU.VN để khám phá thêm nhiều kiến thức bổ ích khác!