Làm Gì Khi Muốn Cut Yourself? Tìm Hiểu Về Tự Làm Đau Bản Thân

Bạn đang cảm thấy thôi thúc muốn cut yourself? Đừng lo lắng, CAUHOI2025.EDU.VN ở đây để giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này, nguyên nhân, cách đối phó và tìm kiếm sự hỗ trợ phù hợp. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết và đáng tin cậy để bạn hoặc người thân có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Giới thiệu

Cảm giác muốn cut yourself, hay tự làm đau bản thân, là một vấn đề sức khỏe tâm thần phức tạp, ảnh hưởng đến nhiều người ở mọi lứa tuổi và giới tính tại Việt Nam. Hành vi này thường là một cách đối phó với những cảm xúc tiêu cực quá lớn, như đau khổ, buồn bã, giận dữ hoặc căng thẳng. Dù có thể mang lại cảm giác giải tỏa tạm thời, nhưng nó không giải quyết được gốc rễ vấn đề và có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng hơn. CAUHOI2025.EDU.VN hiểu rằng đây là một chủ đề nhạy cảm, và chúng tôi cam kết cung cấp thông tin một cách cẩn trọng, tôn trọng và hữu ích nhất.

Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang trải qua tình trạng này, hãy nhớ rằng bạn không hề đơn độc. Có rất nhiều nguồn lực và sự hỗ trợ sẵn có để giúp bạn vượt qua.

1. Tự Làm Đau Bản Thân (Cut Yourself) Là Gì?

1.1. Định Nghĩa

Tự làm đau bản thân (NSSI – Non-Suicidal Self-Injury), hay còn gọi là tự gây thương tích không tự sát, là hành vi cố ý gây tổn hại cho cơ thể của mình, thường là để đối phó với những cảm xúc khó khăn. Các hình thức tự làm đau bản thân phổ biến bao gồm:

• Cắt, rạch da
• Đốt da
• Cào xước da
• Đấm, đá vào người
• Đập đầu vào tường
• Tự cắn
• Gây bầm tím

Điều quan trọng cần lưu ý là tự làm đau bản thân không phải là một nỗ lực tự tử, mặc dù nó có thể làm tăng nguy cơ tự tử.

1.2. Sự Khác Biệt Giữa Tự Làm Đau Bản Thân và Tự Tử

Mặc dù tự làm đau bản thân không phải là một nỗ lực tự tử, nhưng nó vẫn là một dấu hiệu của sự đau khổ tâm lý nghiêm trọng và cần được quan tâm. Theo một nghiên cứu của Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương, những người tự làm đau bản thân có nguy cơ tự tử cao hơn so với những người không có hành vi này.

1.3. Các Dấu Hiệu Của Tự Làm Đau Bản Thân

Nhận biết các dấu hiệu của tự làm đau bản thân là rất quan trọng để có thể giúp đỡ người đang gặp khó khăn. Dưới đây là một số dấu hiệu cần chú ý:

• Vết sẹo: Thường có nhiều vết sẹo, đặc biệt là ở những vị trí dễ che giấu như cánh tay, chân, bụng.

• Vết cắt, vết xước, vết bầm tím mới: Thường xuyên có những vết thương mới không rõ nguyên nhân.
• Giải thích không rõ ràng về các vết thương: Đưa ra những lý do không правдоподобный hoặc mâu thuẫn về cách họ bị thương.
• Mặc quần áo dài tay, quần dài ngay cả khi thời tiết nóng: Cố gắng che giấu các vết thương.
• Khó khăn trong các mối quan hệ: Thường xuyên gặp vấn đề trong giao tiếp và duy trì các mối quan hệ.
• Thay đổi tâm trạng thất thường: Tâm trạng thay đổi nhanh chóng và khó đoán.
• Nói về cảm giác vô dụng, tuyệt vọng: Thể hiện những suy nghĩ tiêu cực về bản thân và tương lai.
• Giữ các vật sắc nhọn: Dao, lưỡi dao, kéo, bật lửa…
• Thu mình, cô lập: Tránh giao tiếp với người khác.

2. Nguyên Nhân Dẫn Đến Hành Vi Cut Yourself

Không có một nguyên nhân duy nhất nào dẫn đến hành vi tự làm đau bản thân. Nó thường là kết quả của sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm:

2.1. Khó Khăn Trong Việc Quản Lý Cảm Xúc

Những người tự làm đau bản thân thường gặp khó khăn trong việc xác định, thể hiện và điều chỉnh cảm xúc của mình. Họ có thể cảm thấy:

• Quá tải cảm xúc: Cảm thấy bị choáng ngợp bởi những cảm xúc mạnh mẽ.
• Khó diễn tả cảm xúc: Không biết cách diễn đạt những gì mình đang cảm thấy bằng lời nói.
• Cảm thấy tê liệt: Không cảm thấy gì cả, và tự làm đau bản thân để cảm thấy “sống” hơn.

2.2. Các Vấn Đề Sức Khỏe Tâm Thần

Tự làm đau bản thân thường liên quan đến các vấn đề sức khỏe tâm thần khác, chẳng hạn như:

• Rối loạn lo âu: Lo lắng quá mức có thể dẫn đến hành vi tự làm đau để giải tỏa căng thẳng.
• Trầm cảm: Cảm giác buồn bã, tuyệt vọng kéo dài có thể thúc đẩy hành vi tự làm đau.
• Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD): BPD đặc trưng bởi sự bất ổn trong cảm xúc, các mối quan hệ và hình ảnh bản thân, có thể dẫn đến hành vi tự làm đau.
• Rối loạn ăn uống: Những người mắc chứng rối loạn ăn uống có thể tự làm đau bản thân như một cách để trừng phạt bản thân hoặc kiểm soát cảm xúc.
• Rối loạn căng thẳng sau травма (PTSD): Những травма trong quá khứ có thể dẫn đến hành vi tự làm đau như một cách để đối phó với những ký ức đau buồn.

2.3. Yếu Tố Môi Trường và Xã Hội

Môi trường sống và các mối quan hệ xã hội cũng có thể đóng một vai trò trong hành vi tự làm đau bản thân. Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Lạm dụng: Bị lạm dụng thể chất, tình dục hoặc tinh thần.
• Bỏ bê: Bị bỏ rơi hoặc không được quan tâm.
• Bắt nạt: Bị bắt nạt hoặc cô lập ở trường học hoặc nơi làm việc.
• Mất mát: Trải qua một mất mát lớn, chẳng hạn như cái chết của một người thân yêu.
• Gia đình không ổn định: Sống trong một gia đình có xung đột, bạo lực hoặc lạm dụng chất kích thích.
• Ảnh hưởng từ bạn bè: Có bạn bè tự làm đau bản thân.

2.4. Cơ Chế Đối Phó (Coping Mechanism)

Đối với nhiều người, cut yourself trở thành một cơ chế đối phó để giải tỏa cảm xúc tiêu cực. Họ có thể cảm thấy:

• Giải tỏa căng thẳng: Cơn đau thể xác giúp họ tạm thời quên đi những đau khổ tinh thần.
• Cảm giác kiểm soát: Tự làm đau mình mang lại cảm giác kiểm soát trong một thế giới mà họ cảm thấy mất kiểm soát.
• Cảm thấy “sống” hơn: Khi cảm thấy tê liệt về cảm xúc, cơn đau thể xác giúp họ cảm thấy mình vẫn còn tồn tại.
• Trừng phạt bản thân: Họ có thể cảm thấy mình xứng đáng bị trừng phạt vì những lỗi lầm hoặc cảm xúc tiêu cực.
• Giao tiếp: Tự làm đau bản thân có thể là một cách để họ kêu cứu, báo hiệu cho người khác biết rằng họ đang gặp khó khăn.

:max_bytes(150000):strip_icc()/GettyImages-1207897459-66154f82b3614f6682f8703d39118df6.jpg “Một người đang cố gắng đối phó với cảm xúc tiêu cực bằng cách tự làm đau bản thân.”)

3. Hậu Quả Của Hành Vi Tự Làm Đau Bản Thân

Hành vi cut yourself có thể dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực, cả về thể chất lẫn tinh thần:

3.1. Về Thể Chất

• Sẹo: Sẹo vĩnh viễn có thể gây mất thẩm mỹ và tự ti.
• Nhiễm trùng: Vết thương hở có thể bị nhiễm trùng nếu không được chăm sóc đúng cách.
• Tổn thương thần kinh: Cắt sâu có thể gây tổn thương thần kinh, dẫn đến mất cảm giác hoặc đau mãn tính.
• Nguy cơ tự tử: Tự làm đau bản thân có thể làm tăng nguy cơ tự tử.

3.2. Về Tinh Thần

• Cảm giác tội lỗi và xấu hổ: Sau khi tự làm đau bản thân, người bệnh thường cảm thấy tội lỗi và xấu hổ về hành vi của mình.
• Hạ thấp lòng tự trọng: Tự làm đau bản thân có thể làm giảm lòng tự trọng và khiến người bệnh cảm thấy mình vô dụng.
• Cô lập xã hội: Người bệnh có thể cảm thấy xấu hổ và thu mình, tránh giao tiếp với người khác.
• Các vấn đề sức khỏe tâm thần khác: Tự làm đau bản thân có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần khác, chẳng hạn như trầm cảm và lo âu.
• Nghiện: Hành vi tự làm đau bản thân có thể trở thành một thói quen gây nghiện, khiến người bệnh khó dừng lại.

4. Làm Thế Nào Để Ngừng Cut Yourself?

Ngừng cut yourself là một quá trình lâu dài và khó khăn, nhưng hoàn toàn có thể thực hiện được. Dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện:

4.1. Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Từ Chuyên Gia

Điều quan trọng nhất là tìm kiếm sự giúp đỡ từ một chuyên gia sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như bác sĩ tâm lý, nhà tâm lý học hoặc chuyên gia tư vấn. Họ có thể giúp bạn xác định nguyên nhân gốc rễ của hành vi tự làm đau bản thân và phát triển các chiến lược đối phó lành mạnh hơn.

• Liệu pháp tâm lý: Các liệu pháp tâm lý như liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) và liệu pháp biện chứng hành vi (DBT) có thể giúp bạn học cách quản lý cảm xúc, giải quyết vấn đề và thay đổi hành vi.
• Thuốc: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần đi kèm, chẳng hạn như trầm cảm hoặc lo âu.

CAUHOI2025.EDU.VN khuyến khích bạn tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia uy tín tại Việt Nam. Bạn có thể tham khảo danh sách các bệnh viện và phòng khám tâm thần được Bộ Y tế công nhận.

4.2. Xây Dựng Mạng Lưới Hỗ Trợ

Chia sẻ những gì bạn đang trải qua với những người bạn tin tưởng, chẳng hạn như gia đình, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ. Họ có thể cung cấp cho bạn sự hỗ trợ, thấu hiểu và khuyến khích mà bạn cần để vượt qua giai đoạn khó khăn này.

4.3. Phát Triển Các Kỹ Năng Đối Phó Lành Mạnh

Học cách đối phó với những cảm xúc khó khăn một cách lành mạnh hơn, thay vì tự làm đau bản thân. Một số kỹ năng đối phó hữu ích bao gồm:

• Thiền định: Thực hành thiền định có thể giúp bạn thư giãn và giảm căng thẳng.
• Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên có thể cải thiện tâm trạng và giảm lo âu.
• Viết nhật ký: Viết về những cảm xúc của bạn có thể giúp bạn xử lý chúng.
• Sáng tạo nghệ thuật: Vẽ, viết nhạc, hoặc làm bất cứ điều gì sáng tạo có thể giúp bạn thể hiện cảm xúc của mình.
• Dành thời gian cho những người bạn yêu thương: Kết nối với những người quan trọng trong cuộc sống của bạn có thể mang lại cho bạn cảm giác được hỗ trợ và yêu thương.
• Tìm kiếm các hoạt động giải trí: Tham gia vào các hoạt động mà bạn yêu thích có thể giúp bạn quên đi những lo lắng và căng thẳng.

4.4. Loại Bỏ Các Tác Nhân Kích Thích

Xác định những tình huống, địa điểm hoặc cảm xúc khiến bạn muốn cut yourself và cố gắng tránh chúng. Nếu bạn không thể tránh chúng, hãy chuẩn bị sẵn các chiến lược đối phó để bạn có thể vượt qua chúng mà không cần tự làm đau bản thân.

4.5. Chăm Sóc Bản Thân

Đảm bảo rằng bạn đang chăm sóc bản thân về mặt thể chất và tinh thần. Điều này có nghĩa là:

• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần.
• Ăn uống lành mạnh: Ăn một chế độ ăn uống cân bằng có thể cải thiện tâm trạng và năng lượng của bạn.
• Uống đủ nước: Mất nước có thể gây ra mệt mỏi và khó chịu.
• Tránh xa rượu và ma túy: Rượu và ma túy có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần và làm tăng nguy cơ tự làm đau bản thân.

4.6. Tha Thứ Cho Bản Thân

Điều quan trọng là phải tha thứ cho bản thân vì đã tự làm đau mình. Tự làm đau bản thân là một cách để đối phó với những cảm xúc khó khăn, và bạn không nên cảm thấy xấu hổ hay tội lỗi về điều đó. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc học hỏi từ kinh nghiệm của mình và phát triển các chiến lược đối phó lành mạnh hơn.

5. Làm Gì Khi Thấy Người Thân Cut Yourself?

Nếu bạn biết ai đó đang cut yourself, điều quan trọng là phải hành động một cách cẩn trọng và hỗ trợ. Dưới đây là một số điều bạn có thể làm:

5.1. Lắng Nghe và Thấu Hiểu

Hãy lắng nghe một cách chân thành và cố gắng hiểu những gì họ đang trải qua. Đừng phán xét, chỉ trích hoặc đổ lỗi cho họ. Thay vào đó, hãy thể hiện sự đồng cảm và cho họ biết rằng bạn quan tâm.

5.2. Khuyến Khích Họ Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ

Khuyến khích họ tìm kiếm sự giúp đỡ từ một chuyên gia sức khỏe tâm thần. Đề nghị đi cùng họ đến cuộc hẹn đầu tiên hoặc giúp họ tìm kiếm các nguồn lực hỗ trợ.

5.3. Đảm Bảo An Toàn

Nếu bạn lo lắng về sự an toàn của họ, hãy hỏi họ xem họ có ý định tự tử hay không. Nếu họ có ý định tự tử, hãy gọi ngay cho đường dây nóng tự tử hoặc đưa họ đến bệnh viện gần nhất.

5.4. Chăm Sóc Bản Thân

Giúp đỡ một người đang cut yourself có thể rất căng thẳng. Hãy đảm bảo rằng bạn cũng đang chăm sóc bản thân về mặt thể chất và tinh thần. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người bạn tin tưởng hoặc tham gia một nhóm hỗ trợ.

6. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về Tự Làm Đau Bản Thân

1. Tại sao người ta lại tự làm đau bản thân?

• Tự làm đau bản thân thường là một cách để đối phó với những cảm xúc khó khăn, chẳng hạn như đau khổ, buồn bã, giận dữ hoặc căng thẳng.

2. Tự làm đau bản thân có phải là một nỗ lực tự tử không?

• Không, tự làm đau bản thân không phải là một nỗ lực tự tử, mặc dù nó có thể làm tăng nguy cơ tự tử.

3. Làm thế nào để tôi biết nếu ai đó đang tự làm đau bản thân?

• Các dấu hiệu của tự làm đau bản thân bao gồm vết sẹo, vết cắt, vết xước, vết bầm tím, mặc quần áo dài tay ngay cả khi thời tiết nóng, và thay đổi tâm trạng thất thường.

4. Tôi nên làm gì nếu tôi biết ai đó đang tự làm đau bản thân?

• Hãy lắng nghe và thấu hiểu, khuyến khích họ tìm kiếm sự giúp đỡ, đảm bảo an toàn và chăm sóc bản thân.

5. Làm thế nào để ngừng tự làm đau bản thân?

• Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia, xây dựng mạng lưới hỗ trợ, phát triển các kỹ năng đối phó lành mạnh, loại bỏ các tác nhân kích thích, chăm sóc bản thân và tha thứ cho bản thân.

6. Liệu pháp tâm lý nào hiệu quả cho việc điều trị tự làm đau bản thân?

• Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) và liệu pháp biện chứng hành vi (DBT) là hai liệu pháp tâm lý hiệu quả cho việc điều trị tự làm đau bản thân.

7. Có loại thuốc nào có thể giúp điều trị tự làm đau bản thân không?

• Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần đi kèm, chẳng hạn như trầm cảm hoặc lo âu.

8. Tự làm đau bản thân có thể chữa khỏi không?

• Có, tự làm đau bản thân có thể chữa khỏi bằng cách tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia và phát triển các chiến lược đối phó lành mạnh.

9. Tôi có thể tìm kiếm sự giúp đỡ ở đâu nếu tôi đang tự làm đau bản thân?

• Bạn có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ tâm lý, nhà tâm lý học, chuyên gia tư vấn, đường dây nóng tự tử hoặc các nhóm hỗ trợ.

10. Làm thế nào để tôi giúp một người thân đang tự làm đau bản thân?

• Hãy lắng nghe và thấu hiểu, khuyến khích họ tìm kiếm sự giúp đỡ, đảm bảo an toàn và chăm sóc bản thân.

Kết luận

Hành vi cut yourself không phải là một dấu hiệu của sự yếu đuối, mà là một dấu hiệu của sự đau khổ. Nếu bạn đang trải qua tình trạng này, hãy nhớ rằng bạn không đơn độc và có rất nhiều sự giúp đỡ sẵn có. CAUHOI2025.EDU.VN hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và khuyến khích bạn tìm kiếm sự hỗ trợ mà bạn cần.

Tại CauHoi2025.EDU.VN, chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và cung cấp thông tin hữu ích để giúp bạn vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua trang liên hệ hoặc gọi số điện thoại +84 2435162967. Địa chỉ của chúng tôi là 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. Hãy nhớ rằng, bạn không đơn độc và luôn có người sẵn lòng giúp đỡ bạn.

Các từ khóa LSI: tự gây thương tích, giải tỏa cảm xúc, sức khỏe tâm thần, đối phó với căng thẳng, hỗ trợ tâm lý.