Mục Tiêu Của Phong Trào Yêu Nước Cần Vương Là Gì?

Phong trào Cần Vương là một trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Vậy Mục Tiêu Của Phong Trào Yêu Nước Cần Vương Là Gì? Bài viết này của CAUHOI2025.EDU.VN sẽ cung cấp thông tin chi tiết và chính xác nhất về phong trào này, giúp bạn hiểu rõ hơn về bối cảnh lịch sử, mục tiêu, diễn biến và ý nghĩa của nó.

1. Mục Tiêu Tổng Quát Của Phong Trào Cần Vương

Mục tiêu chính của phong trào Cần Vương là khôi phục nền độc lập, tự chủ của dân tộc Việt Nam, đồng thời bảo vệ chế độ phong kiến nhà Nguyễn đang bị thực dân Pháp xâm lược. Phong trào này diễn ra từ năm 1885 đến năm 1896, dưới sự lãnh đạo của vua Hàm Nghi và các văn thân, sĩ phu yêu nước.

2. Bối Cảnh Lịch Sử Dẫn Đến Phong Trào Cần Vương

2.1. Sự Xâm Lược Của Thực Dân Pháp

Vào giữa thế kỷ 19, thực dân Pháp bắt đầu xâm lược Việt Nam. Từng bước, chúng chiếm đóng các tỉnh thành, thiết lập chế độ cai trị hà khắc và áp bức, bóc lột nhân dân ta. Theo “Lịch sử Việt Nam” của Nhà xuất bản Giáo dục, sự xâm lược của Pháp đã gây ra những mâu thuẫn sâu sắc trong xã hội Việt Nam.

2.2. Hiệp Ước Patơnốt Và Sự Đầu Hàng Của Triều Nguyễn

Năm 1884, triều đình nhà Nguyễn ký Hiệp ước Patơnốt, chính thức thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp trên toàn cõi Việt Nam. Sự kiện này đã gây ra làn sóng phẫn nộ trong nhân dân và giới sĩ phu yêu nước. Họ nhận thấy rằng, triều đình đã không còn đủ sức bảo vệ đất nước và cần phải đứng lên đấu tranh để giành lại độc lập.

2.3. Sự Kiện Kinh Đô Huế 1885

Ngày 5 tháng 7 năm 1885, Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi hạ chiếu Cần Vương, kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân cả nước đứng lên chống Pháp, bảo vệ đất nước. Chiếu Cần Vương nhanh chóng lan tỏa khắp nơi, thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh yêu nước trên cả nước. Theo “Đại cương Lịch sử Việt Nam” của Đại học Quốc gia Hà Nội, sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu của phong trào Cần Vương.

3. Mục Tiêu Cụ Thể Của Phong Trào Cần Vương

3.1. Đánh Đuổi Thực Dân Pháp

Mục tiêu hàng đầu của phong trào Cần Vương là đánh đuổi thực dân Pháp ra khỏi bờ cõi Việt Nam. Các cuộc khởi nghĩa, kháng chiến diễn ra trên khắp cả nước nhằm tiêu hao sinh lực địch, gây dựng cơ sở để tiến tới giải phóng hoàn toàn đất nước.

3.2. Khôi Phục Nền Độc Lập Dân Tộc

Phong trào Cần Vương hướng đến việc khôi phục nền độc lập, tự chủ của dân tộc Việt Nam. Người dân Việt Nam không chấp nhận sống dưới ách đô hộ của thực dân Pháp và quyết tâm giành lại quyền tự quyết cho dân tộc mình.

3.3. Bảo Vệ Chế Độ Phong Kiến Nhà Nguyễn

Một mục tiêu quan trọng khác của phong trào Cần Vương là bảo vệ chế độ phong kiến nhà Nguyễn. Vua Hàm Nghi và các văn thân, sĩ phu cho rằng, chế độ phong kiến là phù hợp với tình hình Việt Nam lúc bấy giờ và cần phải được bảo vệ để duy trì sự ổn định của xã hội.

3.4. Xây Dựng Một Nhà Nước Phong Kiến Vững Mạnh

Phong trào Cần Vương mong muốn xây dựng một nhà nước phong kiến vững mạnh, có khả năng chống lại sự xâm lược của ngoại bang và bảo vệ quyền lợi của nhân dân. Họ tin rằng, một nhà nước như vậy sẽ giúp Việt Nam phát triển và sánh ngang với các cường quốc trên thế giới.

4. Các Giai Đoạn Phát Triển Của Phong Trào Cần Vương

4.1. Giai Đoạn 1885-1888: Bùng Nổ Và Lan Rộng

Sau khi Chiếu Cần Vương được ban hành, phong trào nhanh chóng bùng nổ và lan rộng ra khắp các tỉnh thành trong cả nước. Nhiều cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ đã diễn ra, gây cho thực dân Pháp nhiều khó khăn và tổn thất.

4.2. Giai Đoạn 1888-1896: Suy Yếu Và Tan Rã

Năm 1888, vua Hàm Nghi bị bắt và lưu đày sang Algeria. Sự kiện này đã gây ra một tổn thất lớn cho phong trào Cần Vương. Mặc dù các cuộc khởi nghĩa vẫn tiếp tục diễn ra, nhưng dần dần bị suy yếu và tan rã do thiếu sự lãnh đạo thống nhất và sự đàn áp khốc liệt của thực dân Pháp.

5. Đặc Điểm Của Phong Trào Cần Vương

5.1. Tính Yêu Nước Sâu Sắc

Phong trào Cần Vương thể hiện tinh thần yêu nước sâu sắc của nhân dân Việt Nam. Họ sẵn sàng hy sinh tính mạng, tài sản để bảo vệ đất nước và giành lại độc lập, tự do.

5.2. Tính Dân Tộc Rõ Rệt

Phong trào Cần Vương mang tính dân tộc rõ rệt. Nó thể hiện ý chí và nguyện vọng của toàn thể dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống lại thực dân Pháp.

5.3. Tính Phong Kiến Hạn Chế

Mặc dù mang tính yêu nước và dân tộc, phong trào Cần Vương vẫn bị hạn chế bởi tính phong kiến. Mục tiêu bảo vệ chế độ phong kiến đã khiến phong trào không thể thu hút được sự tham gia rộng rãi của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân.

6. Ý Nghĩa Lịch Sử Của Phong Trào Cần Vương

6.1. Thể Hiện Tinh Thần Yêu Nước Của Dân Tộc

Phong trào Cần Vương là một biểu tượng sáng ngời của tinh thần yêu nước, bất khuất của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm.

6.2. Góp Phần Làm Chậm Quá Trình Xâm Lược Của Pháp

Phong trào Cần Vương đã góp phần làm chậm quá trình xâm lược của thực dân Pháp, gây cho chúng nhiều khó khăn và tổn thất.

6.3. Để Lại Nhiều Bài Học Kinh Nghiệm Quý Báu

Phong trào Cần Vương đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các phong trào yêu nước sau này, đặc biệt là về sự cần thiết phải có một đường lối chính trị đúng đắn và sự tham gia rộng rãi của quần chúng nhân dân.

7. Tại Sao Phong Trào Cần Vương Thất Bại?

Phong trào Cần Vương thất bại do nhiều nguyên nhân, cả chủ quan lẫn khách quan.

7.1. Thiếu Một Đường Lối Chính Trị Đúng Đắn

Phong trào Cần Vương chủ trương bảo vệ chế độ phong kiến đã lỗi thời, không phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Điều này khiến phong trào không thể thu hút được sự ủng hộ rộng rãi của các tầng lớp nhân dân.

7.2. Thiếu Sự Lãnh Đạo Thống Nhất

Sự chia rẽ trong nội bộ triều đình và giới sĩ phu đã làm suy yếu sức mạnh của phong trào Cần Vương. Các cuộc khởi nghĩa diễn ra lẻ tẻ, thiếu sự phối hợp và chỉ đạo thống nhất.

7.3. Thực Dân Pháp Quá Mạnh

Thực dân Pháp là một đế quốc hùng mạnh, có tiềm lực kinh tế và quân sự vượt trội so với Việt Nam. Chúng đã sử dụng mọi biện pháp để đàn áp phong trào Cần Vương, từ quân sự đến chính trị, kinh tế và văn hóa.

7.4. Không Có Sự Hỗ Trợ Từ Bên Ngoài

Phong trào Cần Vương không nhận được sự hỗ trợ đáng kể nào từ bên ngoài. Các nước láng giềng và các cường quốc trên thế giới đều không quan tâm đến tình hình Việt Nam.

8. Các Nhân Vật Tiêu Biểu Trong Phong Trào Cần Vương

8.1. Vua Hàm Nghi

Vua Hàm Nghi (1871-1944) là vị vua yêu nước của triều Nguyễn, người đã ban hành Chiếu Cần Vương kêu gọi nhân dân đứng lên chống Pháp. Ông là biểu tượng của tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh bất khuất của dân tộc Việt Nam.

8.2. Tôn Thất Thuyết

Tôn Thất Thuyết (1839-1913) là một đại thần của triều Nguyễn, người có vai trò quan trọng trong việc phò tá vua Hàm Nghi và lãnh đạo phong trào Cần Vương. Ông là một nhà quân sự tài ba và một nhà yêu nước nhiệt thành.

8.3. Phan Đình Phùng

Phan Đình Phùng (1847-1895) là một nhà yêu nước, nhà cách mạng tiêu biểu của Việt Nam cuối thế kỷ 19. Ông là lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hương Khê, một trong những cuộc khởi nghĩa lớn nhất và kéo dài nhất trong phong trào Cần Vương.

8.4. Các Lãnh Tụ Khởi Nghĩa Khác

Ngoài các nhân vật tiêu biểu trên, phong trào Cần Vương còn có sự tham gia của rất nhiều lãnh tụ khởi nghĩa khác, như Nguyễn Thiện Thuật, Đinh Công Tráng, Hoàng Hoa Thám… Họ là những người đã cống hiến hết mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

9. So Sánh Phong Trào Cần Vương Với Các Phong Trào Yêu Nước Khác

Phong trào Cần Vương có những điểm tương đồng và khác biệt so với các phong trào yêu nước khác trong lịch sử Việt Nam.

9.1. Điểm Tương Đồng

• Đều thể hiện tinh thần yêu nước, chống ngoại xâm.
• Đều có mục tiêu giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.
• Đều có sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân.

9.2. Điểm Khác Biệt

• Phong trào Cần Vương chủ trương bảo vệ chế độ phong kiến, trong khi các phong trào khác có xu hướng dân chủ hoặc cộng hòa.
• Phong trào Cần Vương do vua Hàm Nghi và các văn thân, sĩ phu lãnh đạo, trong khi các phong trào khác do các nhà cách mạng hoặc các tổ chức chính trị lãnh đạo.
• Phong trào Cần Vương diễn ra vào cuối thế kỷ 19, trong khi các phong trào khác diễn ra vào các thời kỳ khác nhau.

10. Bài Học Rút Ra Từ Phong Trào Cần Vương

Phong trào Cần Vương thất bại, nhưng nó đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các phong trào yêu nước sau này.

10.1. Cần Có Một Đường Lối Chính Trị Đúng Đắn

Đường lối chính trị phải phù hợp với xu thế phát triển của thời đại và đáp ứng được nguyện vọng của đại đa số nhân dân.

10.2. Cần Có Sự Lãnh Đạo Thống Nhất

Sự chia rẽ trong nội bộ sẽ làm suy yếu sức mạnh của phong trào. Cần phải có một tổ chức lãnh đạo thống nhất, có uy tín và khả năng tập hợp lực lượng.

10.3. Cần Phát Huy Sức Mạnh Của Quần Chúng Nhân Dân

Sức mạnh của quần chúng nhân dân là vô địch. Cần phải khơi dậy và phát huy sức mạnh đó để giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm.

10.4. Cần Tìm Kiếm Sự Hỗ Trợ Từ Bên Ngoài

Sự hỗ trợ từ bên ngoài có thể giúp tăng cường sức mạnh của phong trào. Cần phải chủ động tìm kiếm sự ủng hộ và giúp đỡ từ các nước bạn bè và các tổ chức quốc tế.

FAQ Về Phong Trào Cần Vương

• Phong trào Cần Vương diễn ra trong thời gian nào?
  Phong trào Cần Vương diễn ra từ năm 1885 đến năm 1896.
• Ai là người lãnh đạo phong trào Cần Vương?
  Vua Hàm Nghi và các văn thân, sĩ phu yêu nước.
• Mục tiêu chính của phong trào Cần Vương là gì?
  Đánh đuổi thực dân Pháp, khôi phục nền độc lập dân tộc.
• Vì sao phong trào Cần Vương thất bại?
  Thiếu đường lối chính trị đúng đắn, thiếu sự lãnh đạo thống nhất, thực dân Pháp quá mạnh.
• Phong trào Cần Vương có ý nghĩa lịch sử gì?
  Thể hiện tinh thần yêu nước của dân tộc, góp phần làm chậm quá trình xâm lược của Pháp.
• Những nhân vật tiêu biểu trong phong trào Cần Vương là ai?
  Vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết, Phan Đình Phùng.
• Phong trào Cần Vương có điểm gì khác biệt so với các phong trào yêu nước khác?
  Chủ trương bảo vệ chế độ phong kiến.
• Bài học rút ra từ phong trào Cần Vương là gì?
  Cần có đường lối chính trị đúng đắn, sự lãnh đạo thống nhất, phát huy sức mạnh của quần chúng nhân dân.
• Chiếu Cần Vương là gì?
  Lời kêu gọi của vua Hàm Nghi kêu gọi nhân dân đứng lên chống Pháp.
• Cuộc khởi nghĩa Hương Khê có liên quan gì đến phong trào Cần Vương?
  Là một trong những cuộc khởi nghĩa lớn nhất và kéo dài nhất trong phong trào Cần Vương.

Kết Luận

Phong trào Cần Vương là một trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Mặc dù thất bại, nhưng nó đã thể hiện tinh thần yêu nước, bất khuất của nhân dân ta trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm. Những bài học kinh nghiệm từ phong trào này vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về lịch sử Việt Nam hoặc có bất kỳ câu hỏi nào khác, hãy truy cập CauHoi2025.EDU.VN để được giải đáp. Chúng tôi luôn sẵn sàng cung cấp cho bạn những thông tin chính xác và hữu ích nhất. Địa chỉ của chúng tôi là 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam. Bạn cũng có thể liên hệ qua số điện thoại +84 2435162967 hoặc truy cập trang “Liên hệ” trên website của chúng tôi.