Cấu Tạo Thực Quản: Chức Năng, Bệnh Lý Thường Gặp & Cách Phòng Ngừa

Bạn đang tìm hiểu về Cấu Tạo Thực Quản, chức năng của nó trong hệ tiêu hóa, và những bệnh lý thường gặp? CAUHOI2025.EDU.VN sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết, chính xác và dễ hiểu nhất. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về thực quản, từ đó chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân.

1. Thực Quản Là Gì?

Thực quản là một ống cơ rỗng, dài khoảng 25cm ở người trưởng thành. Theo ThS.BS. Nguyễn Văn Thắng, Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai, thực quản nằm ở sau khí quản, tim và phía trước cột sống. Nó là phần tiếp nối của hầu ở cổ, đi xuống ngực, chui qua cơ hoành và kết thúc là tâm vị – phần đầu tiên của dạ dày. Cơ quan này đóng vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa.

2. Cấu Tạo Chi Tiết Của Thực Quản

Thành thực quản được cấu tạo bởi ba lớp chính:

• Lớp niêm mạc: Lớp trong cùng, tiếp xúc trực tiếp với thức ăn.
• Lớp dưới niêm mạc: Chứa các mạch máu và dây thần kinh.
• Lớp cơ: Lớp ngoài cùng, chịu trách nhiệm cho các cử động nhu động đẩy thức ăn xuống dạ dày. Ở 1/3 trên, cơ vân thực quản hoạt động theo ý muốn, còn ở 2/3 dưới là khối cơ trơn chịu sự chi phối của hệ thần kinh tự chủ. Do đó, động tác nuốt không hoàn toàn theo ý muốn.

Hai đầu trên và dưới của thực quản được bao quanh bởi hai vòng cơ: cơ vòng thực quản trên và cơ vòng thực quản dưới. Sự đóng mở của hai khối cơ này có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển thức ăn.

3. Chức Năng Quan Trọng Của Thực Quản

Thực quản đảm nhiệm ba chức năng chính sau:

3.1. Nuốt và Vận Chuyển Thức Ăn

Chức năng chính của thực quản là đưa thức ăn từ miệng qua họng và vào dạ dày. Cơ thắt thực quản trên thường xuyên ở trạng thái đóng. Khi nhận được tín hiệu thức ăn hoặc chất lỏng tiến về phía nó, cơ thắt này sẽ giãn mở ra để thức ăn có thể đi vào thực quản. Tiếp đó, các đợt co thắt cơ (nhu động) nhịp nhàng sẽ đẩy thức ăn xuống dưới.

Cơ thắt thực quản dưới cũng cảm nhận được khối thức ăn. Nó thư giãn, thoát khỏi trạng thái co và để thức ăn đi vào dạ dày.

3.2. Ngăn Trào Ngược Dịch Vị

Việc đóng thường xuyên của cơ thắt thực quản dưới khi không có tín hiệu thức ăn giúp ngăn chặn tình trạng trào ngược dịch vị vào trong thực quản. Dịch vị là sản phẩm chế tiết của dạ dày, một hỗn hợp có tính acid, bao gồm acid hydrochloric (HCl), các enzyme, muối kali và natri để hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn. Sự tiếp xúc lâu dài của niêm mạc thực quản với dịch vị có thể là nguyên nhân của nhiều bệnh lý tại vùng này.

3.3. Các Chức Năng Khác

Mặc dù nhiệm vụ chính của thực quản là vận chuyển thức ăn đến dạ dày, nhưng nó cũng có vai trò tống thải các chất từ dạ dày ra khỏi cơ thể qua các hoạt động nôn mửa, ợ hơi và phản xạ nôn trớ.

4. Các Bệnh Lý Thực Quản Thường Gặp

Thực quản có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều bệnh lý khác nhau, gây ra các triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số bệnh lý thường gặp:

4.1. Túi Thừa Thực Quản

Túi thừa thực quản là những cấu trúc dạng túi nhô ra khỏi giới hạn bình thường của thực quản. Túi thừa nhỏ thường không gây triệu chứng, nhưng túi thừa lớn có thể dẫn đến nhiều biến chứng phức tạp.

4.2. Giãn Tĩnh Mạch Thực Quản

Đây là tình trạng các tĩnh mạch dưới niêm mạc thực quản giãn lớn, thường là hậu quả của xơ gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Các búi giãn tĩnh mạch thực quản có thể vỡ gây xuất huyết, đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

4.3. Viêm Thực Quản Tăng Bạch Cầu Ái Toan

Viêm thực quản do sự thâm nhiễm của bạch cầu ái toan, có thể do dị ứng thức ăn hoặc cơ địa.

4.4. Ung Thư Thực Quản

Ung thư thực quản xảy ra khi các tế bào của thực quản phát triển bất thường không thể kiểm soát. Có hai loại chính:

• Ung thư biểu mô tế bào gai (tế bào vảy): Thường gặp ở đoạn trên và giữa thực quản, phổ biến ở người châu Á và Đông Âu.
• Ung thư biểu mô tế bào tuyến: Thường gặp ở đoạn dưới thực quản, phổ biến ở người Bắc Mỹ và Tây Âu.

5. Dấu Hiệu Nhận Biết Các Vấn Đề Về Thực Quản

Một trong những triệu chứng phổ biến nhất của tổn thương thực quản là cảm giác nóng rát sau xương ức. Ngoài ra, có thể gặp các triệu chứng khác như:

• Nuốt khó
• Đau ngực
• Trớ thức ăn
• Nghẹn
• Ho
• Khàn giọng
• Đau họng
• Nôn mửa
• Nôn ra máu
• Hơi thở có mùi
• Sụt cân

6. Các Phương Tiện Chẩn Đoán Bệnh Lý Thực Quản

Hiện nay có nhiều công cụ giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh lý thực quản, bao gồm:

6.1. Nhóm Cận Lâm Sàng Khảo Sát Hình Ảnh

• Chụp X-quang thực quản với thuốc cản quang: Khảo sát hình thái thực quản, giúp phát hiện các bất thường về cấu trúc và chức năng.
• Chụp CT scan ngực-bụng: Cho biết những thay đổi ở thành thực quản, tổn thương tại chỗ, mối tương quan với các cấu trúc lân cận và đánh giá di căn xa.
• Siêu âm qua ngả nội soi (EUS): Tiếp cận tổn thương từ bên trong lòng thực quản, giúp xác định và phân biệt mạch máu, nguồn gốc tổn thương, đánh giá cấu trúc, kích thước, mức độ xâm lấn, giai đoạn phát triển của khối u.

6.2. Nhóm Cận Lâm Sàng Đánh Giá Chức Năng

• Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ: Tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán và phát hiện bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
• Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM): Chẩn đoán các dạng rối loạn nhu động thực quản.

7. Điều Trị Bệnh Về Thực Quản

Tùy thuộc vào loại bệnh lý, nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Một số vấn đề có thể được kiểm soát bằng điều trị nội khoa kết hợp thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng. Những trường hợp khác có thể cần đến các biện pháp can thiệp thủ thuật, phẫu thuật tương ứng.

8. Phòng Ngừa Bệnh Về Thực Quản

Các bệnh lý về thực quản có thể được phòng ngừa hiệu quả thông qua một số biện pháp sau:

• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư thực quản, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào vảy.
• Hạn chế uống rượu: Uống nhiều rượu làm tăng nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy ở thực quản.
• Điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản sớm: Biến chứng của bệnh lý này làm tăng nguy cơ mắc ung thư biểu mô tuyến thực quản.
• Duy trì cân nặng ổn định: Béo phì góp phần gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh: Ăn nhiều rau củ, trái cây, đặc biệt là các loại rau họ cải (súp lơ, bắp cải…).

9. CAUHOI2025.EDU.VN – Nguồn Thông Tin Tin Cậy Về Sức Khỏe Tiêu Hóa

Bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin chính xác và đáng tin cậy về sức khỏe tiêu hóa? CAUHOI2025.EDU.VN là giải pháp hoàn hảo dành cho bạn. Chúng tôi cung cấp:

• Câu trả lời rõ ràng, súc tích và được nghiên cứu kỹ lưỡng cho các câu hỏi về hệ tiêu hóa.
• Lời khuyên, hướng dẫn và giải pháp thiết thực cho các vấn đề liên quan đến sức khỏe thực quản, dạ dày, ruột, gan, mật, tụy…
• Thông tin được tổng hợp và trình bày từ các nguồn uy tín tại Việt Nam, giúp bạn dễ dàng tiếp cận và hiểu rõ các vấn đề phức tạp.

Đừng để những lo lắng về sức khỏe ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn!

Hãy truy cập CAUHOI2025.EDU.VN ngay hôm nay để:

• Tìm kiếm câu trả lời cho các thắc mắc của bạn về sức khỏe tiêu hóa.
• Đọc các bài viết chuyên sâu về các bệnh lý thường gặp.
• Đặt câu hỏi trực tiếp cho đội ngũ chuyên gia của chúng tôi (nếu có dịch vụ tư vấn).

CAUHOI2025.EDU.VN – Người bạn đồng hành tin cậy trên hành trình bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của bạn!

Liên hệ với chúng tôi:

Địa chỉ: 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam

Số điện thoại: +84 2435162967

Trang web: CauHoi2025.EDU.VN

10. Câu Hỏi Thường Gặp Về Cấu Tạo Thực Quản

1. Thực quản nằm ở đâu trong cơ thể? Thực quản nằm ở sau khí quản và trước cột sống, nối từ họng đến dạ dày.
2. Thực quản có chức năng gì? Chức năng chính là vận chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày và ngăn trào ngược dịch vị.
3. Cấu tạo của thực quản gồm mấy lớp? Gồm 3 lớp: niêm mạc, dưới niêm mạc và lớp cơ.
4. Cơ thắt thực quản dưới có vai trò gì? Ngăn chặn trào ngược dịch vị từ dạ dày lên thực quản.
5. Viêm thực quản là gì? Là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc thực quản, có thể do nhiều nguyên nhân.
6. Ung thư thực quản có chữa được không? Có thể chữa được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
7. Triệu chứng thường gặp của bệnh thực quản là gì? Nuốt khó, đau ngực, ợ nóng, trớ thức ăn.
8. Làm thế nào để phòng ngừa bệnh thực quản? Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, duy trì cân nặng hợp lý, ăn uống lành mạnh.
9. Đo pH thực quản để làm gì? Để chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
10. Khi nào cần đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa? Khi có các triệu chứng bất thường ở thực quản kéo dài hoặc tái phát.