Tác Giả Giống Cây Trồng Là Ai? Quyền Lợi và Thời Hạn Bảo Hộ

Bạn đang thắc mắc ai được công nhận là tác giả giống cây trồng, quyền lợi của họ là gì và thời gian bảo hộ giống cây trồng kéo dài bao lâu? Bài viết này của CAUHOI2025.EDU.VN sẽ giải đáp chi tiết những câu hỏi này, giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền sở hữu trí tuệ đối với giống cây trồng.

1. Ai Được Xem Là Tác Giả Giống Cây Trồng?

Theo Điều 3 Nghị định 79/2023/NĐ-CP hướng dẫn Luật Sở hữu trí tuệ về quyền đối với giống cây trồng, tác giả giống cây trồng là tổ chức hoặc cá nhân trực tiếp tạo ra hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng mới.

1.1. Đồng Tác Giả

Nếu có từ hai tổ chức hoặc cá nhân trở lên cùng tạo ra hoặc phát hiện và phát triển một giống cây trồng mới, họ sẽ được công nhận là đồng tác giả.

1.2. Phát Hiện và Phát Triển Giống Cây Trồng Mới

Phát hiện và phát triển giống cây trồng mới bao gồm việc chọn lọc, tìm ra biến dị tự nhiên có sẵn trong quần thể một giống cây trồng hoặc tìm ra nguồn gen mới có sẵn trong tự nhiên, sau đó nhân giống và đánh giá biến dị tự nhiên đó.

Tác giả giống cây trồng là người tạo ra hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng mới, góp phần vào sự đa dạng sinh học và phát triển nông nghiệp (Nguồn: Agritrade.vn)

2. Bằng Bảo Hộ Giống Cây Trồng: Thông Tin Về Tác Giả

Bằng bảo hộ giống cây trồng là văn bằng pháp lý quan trọng, ghi nhận quyền sở hữu trí tuệ đối với giống cây trồng mới. Vậy, bằng bảo hộ này chứa đựng những thông tin gì liên quan đến tác giả?

2.1. Nội Dung Bằng Bảo Hộ

Điều 168 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định rõ, bằng bảo hộ giống cây trồng phải ghi nhận:

• Tên giống và loài cây trồng.
• Tên chủ sở hữu quyền đối với giống cây trồng (chủ bằng bảo hộ).
• Tên tác giả giống cây trồng.
• Thời hạn bảo hộ quyền đối với giống cây trồng.

2.2. Quyền Của Tác Giả

Khoản 1 Điều 185 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 khẳng định quyền của tác giả giống cây trồng, bao gồm việc được ghi tên với danh nghĩa là tác giả trên bằng bảo hộ, Sổ đăng ký quốc gia về giống cây trồng được bảo hộ và trong các tài liệu công bố về giống cây trồng.

Như vậy, việc ghi nhận tên tác giả trên bằng bảo hộ không chỉ là thủ tục pháp lý mà còn là sự công nhận, tôn vinh đóng góp của người tạo ra giống cây trồng mới.

3. Thời Hạn Bảo Hộ Giống Cây Trồng

Thời hạn bảo hộ là yếu tố quan trọng, đảm bảo quyền lợi của chủ sở hữu và khuyến khích hoạt động sáng tạo trong lĩnh vực giống cây trồng.

3.1. Quy Định Về Thời Hạn

Điều 169 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định về hiệu lực của bằng bảo hộ giống cây trồng như sau:

• Bằng bảo hộ có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam.
• Thời hạn bảo hộ được tính từ ngày cấp bằng:
  • 25 năm đối với giống cây thân gỗ và cây nho.
  • 20 năm đối với các giống cây trồng khác.

3.2. Đình Chỉ, Hủy Bỏ Hiệu Lực

Cần lưu ý rằng, bằng bảo hộ giống cây trồng có thể bị đình chỉ hoặc hủy bỏ hiệu lực theo quy định tại Điều 170 và Điều 171 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2022).

Ví dụ, theo quy định tại Khoản 67 Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022, bằng bảo hộ giống cây trồng có thể bị đình chỉ hiệu lực nếu chủ bằng không thực hiện nghĩa vụ duy trì hiệu lực hoặc không cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến giống cây trồng theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước.

4. Tầm Quan Trọng Của Việc Bảo Hộ Giống Cây Trồng

Bảo hộ giống cây trồng đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học.

4.1. Khuyến Khích Sáng Tạo

Khi quyền sở hữu trí tuệ được bảo vệ, các nhà chọn tạo giống có động lực để đầu tư vào nghiên cứu và phát triển giống cây trồng mới, năng suất cao, chất lượng tốt và thích ứng với biến đổi khí hậu.

4.2. Bảo Vệ Quyền Lợi

Bảo hộ giống cây trồng giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tác giả, ngăn chặn hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ như sản xuất, kinh doanh giống cây trồng giả mạo, kém chất lượng.

4.3. Phát Triển Nông Nghiệp Bền Vững

Việc bảo hộ các giống cây trồng bản địa, quý hiếm góp phần bảo tồn nguồn gen, duy trì đa dạng sinh học và phát triển nền nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

5. Các Tiêu Chí Đánh Giá Tính Khác Biệt, Tính Đồng Nhất và Tính Ổn Định (DUS)

Để được cấp bằng bảo hộ, giống cây trồng phải đáp ứng các tiêu chí về tính khác biệt (Distinctness), tính đồng nhất (Uniformity) và tính ổn định (Stability), thường được gọi là tiêu chí DUS.

5.1. Tính Khác Biệt (D)

Giống cây trồng phải khác biệt rõ ràng so với bất kỳ giống nào khác đã được biết đến rộng rãi tại thời điểm nộp đơn đăng ký.

5.2. Tính Đồng Nhất (U)

Các cây thuộc giống phải có các đặc tính hình thái và sinh lý đồng nhất, với mức độ biến dị chấp nhận được.

5.3. Tính Ổn Định (S)

Các đặc tính của giống phải ổn định sau mỗi lần nhân giống hoặc sau mỗi chu kỳ nhân giống cụ thể.

Quá trình khảo nghiệm DUS được thực hiện bởi các cơ quan chuyên môn, đảm bảo tính khách quan và chính xác trong việc đánh giá chất lượng giống cây trồng.

6. Quy Trình Đăng Ký Bảo Hộ Giống Cây Trồng

Để được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, tác giả hoặc chủ sở hữu giống cây trồng cần thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

6.1. Nộp Đơn Đăng Ký

Hồ sơ đăng ký bảo hộ giống cây trồng bao gồm:

• Tờ khai đăng ký.
• Ảnh chụp hoặc bản vẽ mô tả hình thái của giống.
• Bản mô tả kỹ thuật giống.
• Các tài liệu chứng minh quyền đăng ký (nếu có).
• Giấy ủy quyền (nếu có).

6.2. Thẩm Định Hình Thức

Cơ quan nhà nước sẽ tiến hành thẩm định hình thức đơn đăng ký, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và xác định ngày ưu tiên (nếu có).

6.3. Thẩm Định Nội Dung

Sau khi vượt qua vòng thẩm định hình thức, đơn đăng ký sẽ được thẩm định nội dung, bao gồm:

• Đánh giá khả năng bảo hộ của giống.
• Khảo nghiệm DUS (nếu cần thiết).

6.4. Cấp Bằng Bảo Hộ

Nếu giống cây trồng đáp ứng các điều kiện bảo hộ, cơ quan nhà nước sẽ ra quyết định cấp bằng bảo hộ và ghi vào Sổ đăng ký quốc gia về giống cây trồng được bảo hộ.

7. Quyền và Nghĩa Vụ Của Chủ Bằng Bảo Hộ

Khi được cấp bằng bảo hộ, chủ sở hữu có các quyền và nghĩa vụ nhất định.

7.1. Quyền Của Chủ Bằng

• Sản xuất hoặc ủy quyền cho người khác sản xuất giống.
• Bán hoặc ủy quyền cho người khác bán giống.
• Xuất khẩu hoặc ủy quyền cho người khác xuất khẩu giống.
• Nhập khẩu giống.
• Sử dụng giống để nghiên cứu, chọn tạo giống mới (ngoại trừ giống có nguồn gốc từ giống được bảo hộ).
• Ngăn chặn người khác thực hiện các hành vi xâm phạm quyền.

7.2. Nghĩa Vụ Của Chủ Bằng

• Nộp phí duy trì hiệu lực bằng bảo hộ.
• Cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến giống theo yêu cầu của cơ quan nhà nước.
• Không lạm dụng quyền bảo hộ gây thiệt hại cho lợi ích công cộng.

8. Các Hành Vi Xâm Phạm Quyền Đối Với Giống Cây Trồng

Các hành vi xâm phạm quyền đối với giống cây trồng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho chủ sở hữu và ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành nông nghiệp.

8.1. Các Hành Vi Phổ Biến

• Sản xuất, kinh doanh giống cây trồng giả mạo, kém chất lượng.
• Sử dụng tên giống trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn.
• Vi phạm quy định về ghi nhãn mác, bao bì sản phẩm.
• Sản xuất, kinh doanh giống cây trồng khi chưa được phép của chủ sở hữu.

8.2. Xử Lý Vi Phạm

Các hành vi xâm phạm quyền có thể bị xử lý bằng các biện pháp hành chính hoặc hình sự, tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Chủ sở hữu có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm và bồi thường thiệt hại.

9. Các Tổ Chức Hỗ Trợ Bảo Hộ Giống Cây Trồng Tại Việt Nam

Tại Việt Nam, có nhiều tổ chức hoạt động trong lĩnh vực bảo hộ giống cây trồng, cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ đăng ký và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

9.1. Cục Trồng Trọt (Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn)

Cục Trồng trọt là cơ quan quản lý nhà nước về giống cây trồng, có trách nhiệm xây dựng chính sách, quy định pháp luật, quản lý hoạt động khảo nghiệm, kiểm định và bảo hộ giống cây trồng.

9.2. Các Trung Tâm Khảo Nghiệm Giống

Các trung tâm khảo nghiệm giống thực hiện việc khảo nghiệm DUS, đánh giá chất lượng giống cây trồng và cung cấp thông tin khoa học phục vụ công tác quản lý và bảo hộ giống.

9.3. Các Tổ Chức Tư Vấn Luật

Các tổ chức tư vấn luật cung cấp dịch vụ tư vấn về quyền sở hữu trí tuệ, hỗ trợ đăng ký bảo hộ giống cây trồng và giải quyết tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ.

10. Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ) Về Tác Giả Giống Cây Trồng

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến tác giả và bảo hộ giống cây trồng:

1. Ai được xem là tác giả giống cây trồng?
   • Tổ chức hoặc cá nhân trực tiếp tạo ra hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng mới.
2. Bằng bảo hộ giống cây trồng có những thông tin gì về tác giả?
   • Tên tác giả giống cây trồng.
3. Thời hạn bảo hộ giống cây trồng là bao lâu?
   • 25 năm đối với giống cây thân gỗ và cây nho, 20 năm đối với các giống cây trồng khác.
4. Giống cây trồng cần đáp ứng những tiêu chí gì để được bảo hộ?
   • Tính khác biệt (D), tính đồng nhất (U) và tính ổn định (S).
5. Thủ tục đăng ký bảo hộ giống cây trồng như thế nào?
   • Nộp đơn đăng ký, thẩm định hình thức, thẩm định nội dung và cấp bằng bảo hộ.
6. Chủ bằng bảo hộ có những quyền gì?
   • Sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu giống và ngăn chặn hành vi xâm phạm quyền.
7. Hành vi nào được xem là xâm phạm quyền đối với giống cây trồng?
   • Sản xuất, kinh doanh giống giả mạo, sử dụng tên giống gây nhầm lẫn, vi phạm quy định về nhãn mác.
8. Cơ quan nào quản lý nhà nước về giống cây trồng tại Việt Nam?
   • Cục Trồng trọt (Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn).
9. Tại sao cần bảo hộ giống cây trồng?
   • Khuyến khích sáng tạo, bảo vệ quyền lợi và phát triển nông nghiệp bền vững.
10. Làm thế nào để tìm hiểu thêm thông tin về bảo hộ giống cây trồng?
    • Tham khảo Luật Sở hữu trí tuệ, Nghị định 79/2023/NĐ-CP và các văn bản pháp luật liên quan.

Hy vọng những giải đáp trên của CAUHOI2025.EDU.VN đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tác giả giống cây trồng, quyền lợi và thời hạn bảo hộ.

Bạn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin pháp luật chính xác và đáng tin cậy? Đừng lo lắng, CAUHOI2025.EDU.VN luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn. Hãy truy cập website của chúng tôi để khám phá thêm nhiều câu trả lời hữu ích, đặt câu hỏi mới hoặc sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên sâu.

Thông tin liên hệ:

Địa chỉ: 30 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam

Số điện thoại: +84 2435162967

Trang web: CauHoi2025.EDU.VN